Smartphone Fotografie

Velen beschikken inmiddels over een smartphone, oftewel een mobiele telefoon met extra's. Dit apparaatje kan inmiddels bijna alles wat we willen en er lijkt geen einde te komen aan de lijst met functies die wordt toegevoegd. Voor dit blog wil ik ingaan op de ingebouwde camera: hoe goed is die? Wat kun je ermee en wat niet? Hoe ga je ermee om?

Mijn persoonlijke toestel is een Samsung Galaxy S3. Die beschikt over een 8 megapixel camera (3264x2448 pixels). Er kan niet gezoomd worden: telefoon zijn met een primelens uitgerust, in mijn geval met een 3.7mm f/2.6 objectief. Zoomen gaat daarom op de ouderwetse manier: met de voeten.

Het toevoegen van camera's aan telefoons heeft tot gevolg dat miljoenen mensen altijd een camera bij zich hebben. Ooit is geroepen dat de beste camera diegene is die je bij je hebt, dat zou dus de smartphone moeten zijn! Tegelijk is er nogal discussie: er kan geen concert gegeven worden of de aanwezigen op de eerste 10 rijen houden continue hun schermpje in de lucht en kijken naar het scherm en dus niet naar het optreden. Zeer irritant voor de mensen daarachter, maar ook voor veel artiesten die alleen al om die reden alle camera's willen verbieden bij optredens.

Camera's bij Doe Maar concert Symphonica in Rosso in 2012
Nikon D90 met 35 mm f/1.8 (vol open), ISO 800

Deze foto heb ik in 2012 tijdens Symphonica in Rosso gemaakt. Ik had mijn spiegelreflexcamera mee naar binnen gesmokkeld en heb me daar ook fotografisch kunnen uitleven. Natuurlijk heb ik ook daar over geblogd. Waar veel concertgangers al snel achterkomen is dat de foto's die zij van vlakbij hun idool maken, allemaal mislukken of op zijn best zeer matig van kwaliteit zijn. Dit ligt aan de zeer kleine beeldsensor die in zo'n toestelletje zit, wat resulteert in bakken ruis als de ISO-waarden bij weinig licht omhoog moeten. En zo'n concert is erg donker, artiesten staan ook nog eens niet stil, dus het blijkt al snel onmogelijk om een fatsoenlijke opname te maken. Als de eigenaar van zo'n camera echt geen fotografische ervaring heeft, dan zal hij proberen met de ingebouwde (LED-)flitser wat licht in de duisternis te brengen. Deze is zo zwak, dat het resultaat bijna een zwart vlak wordt. Niet flitsen tijdens een concert dus: zinloos.
De meeste foto's die op de wereld gemaakt worden, zijn van mensen die een herinnering willen vastleggen. Vaak op vakantie, in een restaurant, een gezellig moment met vrienden en familie, dat soort zaken. Heel vaak, zeker in ons deel van de wereld is dat binnen en is het veel te donker voor een geslaagde foto. Als dit is wat je wilt, neem dan een foto van zeer dichtbij met de flits aan, of probeer zoveel mogelijk licht te vangen en laat de flits uit. Lastig blijft het.

Er zijn echter omstandigheden waar een smartphone een prima oplossing is, zoals buiten bij mooi weer. Vandaag was ik in Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen en daar heb ik het uitgeprobeerd. Hier het resultaat:

Eén van bovenstaande foto's is met mijn smartphone gemaakt. De andere met mijn Nikon D600 voorzien van 24-85 mm objectief (niet bijgesneden). De telefoonfoto komt standaard in een 4:3 beeldverhouding te voorschijn, dus om het vergelijk eerlijk te houden heb ik die bijgesneden naar 3:2. Beide foto's zijn bewerkt in Photoshop, o.a. verkleind naar hetzelfde formaat. Nou, zeg het maar!

Vanzelfsprekend is het zo dat uiteindelijk de telefoonfoto niet zo scherp, gedetailleerd, kleurecht, etc. is als de spiegelreflexfoto, maar slecht is het zeker niet. Dus: landschapsfotografie kan prima met een smartphone.

Doorwandelend door dit on-Nederlandse woestijnlandschap kwamen we weer in het bos terecht. En rond deze tijd van het jaar betekent dat paddenstoelen. Heel mooie, zo van die rode met witte stippen:

Kabouterhuisje in de zon

Samsung Galaxy S3

Camera koos: iso 80, 1/800e sec., f/2.6

Deze telefoonfoto toont aan dat macrofotografie ook kan met een smartphone. Het is zelfs zo dat macrofotografie makkelijker is met een kleinere sensor. De keerzijde van die medaille is hier ook zichtbaar: de scherptediepte is enorm, alles is scherp. Vergelijk dit met een foto met een spiegelreflexcamera, met macrolens, van ongeveer dezelfde afstand:

Dezelfde paddestoel

Nikon D600 met 105 mm f/2.8 macro-objectief

zelf gekozen voor f/16, iso 400 en 1/160e sec.

Op deze foto is het gras achter de paddenstoel mooi vervaagd.
Groot voordeel van de spiegelreflescamera is dat er van alles in te stellen valt. Bij de smartphone is het maar afwachten wat de camera ervan brouwt. Maar als aandenken vind ik de macrofoto niet slecht.

Conclusie: ik merk zelf dat ik steeds vaker even een kiekje maak met mijn smartphone. Ik heb die altijd bij me en de andere camera lang niet altijd. Maar binnen ben ik ermee opgehouden, alleen nog maar buiten.

En dan het antwoord op de landschapsfoto's: de bovenste is met een spiegelreflex gemaakt, de onderste met een smartphone.

Bedankt weer voor het lezen en tot een volgende keer,

Robert van Brug

Fotoshoot Anne

Binnenkort begint CKE, het Centrum voor de Kunsten in Eindhoven, met het nieuwe cursusseizoen. In een poging wat extra cursisten aan te trekken werd een open dag georganiseerd waar van alles te zien en te beleven was. Voor de fotografie-afdeling mocht ik een fotoshoot in de studio doen, waarmee hier ook iets te zien was. Een van de docenten gaf dan verder tekst en uitleg aan geïnteresseerden, ik kon me uitleven in het fotograferen. Leuk, ik had dat pas één keer eerder gedaan en dat beviel goed. Mijn buurmeisje Anne gevraagd en die was direct enthousiast.

Een paar dagen van tevoren hebben we het doorgesproken. Wat kun je verwachten en hoe moet je je erop voorbereiden? Als fotograaf moet je de juiste lenzen klaarleggen, geheugenkaartjes leegmaken, accu's opladen en alles goed schoonmaken voor een optimaal resultaat. Het model kan ook een bijdrage leveren door fris gedoucht te zijn, haar gewassen en gestyled waardoor het mooi valt. En dan de accessoires: je kunt van alles meenemen om er een leuke verkleedpartij van te maken. Als er een aantal poses uitgeprobeerd zijn kun je door iets te veranderen in het uiterlijk weer opnieuw beginnen. En haar los, in een knot, in een staart en zo verder levert nog meer mogelijkheden op. Anne had een behoorlijke weekendtas met kleding mee, een zonnebril, een hockeystick, etc.

Hier een aantal resultaten:

Klassieke belichting, low-key, omgezet naar zwart/wit

Er waren even wat opstartproblemen en docente Hanneke moest direct mensen te woord staan, waardoor ik min of meer gedwongen was met low-key opnames te beginnen. Gelukkig maar, want ik vind dit zelf een heerlijke foto geworden.
De achtergrond is een zwart gordijn. In de nabewerking is die nog een stuk donkerder gemaakt zodat het ook echt zwart is geworden. In de omzetting naar zwart/wit is nog een geel filter toegevoegd.
Alle opnamen deze dag heb ik gemaakt met mijn Nikon D600. Alleen de low-key foto's zijn met een macrolens gemaakt (105 mm f/2.8), de rest met een 24-85 mm f/3.5-5 voor meer flexibiliteit. Achteraf had ik ook nog een aantal foto's met een 50 mm (f/1.4)-prime willen maken, maar daar heb ik niet meer aan gedacht.

Na een tijdje konden we dan verder met de high-key opnames, oftewel de witte achtergrond. Hier een overzichtsfoto hoe de studio is ingericht:

Overzicht fotostudio

De studioflitser rechtsvoor belicht het model. De flitser linksachter overbelicht de achtergrond waardoor deze echt wit wordt. Hierdoor komt het model helemaal los van de achtergrond. Eventueel kunnen extra flitsers ingezet worden maar meer lampen maakt het lastiger. En ik ben een beginner op dit gebied, dus wil ik het graag niet te moeilijk maken voor mijzelf. Achteraf had ik nog wel een extra reflectiescherm her en der willen inzetten, maar over het algemeen ben ik tevreden.

Niet vergeten om op ooghoogte met het model te werken bij dit soort opnamen. Wat voor de fotograaf betekent: languit in het stof op de studiovloer.

Een groothoeklens vertekent alles wat dichtbij is. Dat is normaal gesproken niet wenselijk (denk aan enorme neuzen), maar je kunt er ook je voordeel mee doen, zoals benen nog langer laten lijken dan ze al zijn.

Mijn favoriete opname uit de hele shoot. Het is een reële hockeypose, waarbij ik had gevraagd "boos naar de tegenstander te kijken". Deze foto komt lekker dynamisch over, terwijl alles toch stilstaat. Dit was eigenlijk het enige beeld dat ik van te voren al in mijn hoofd had zitten en dan hoeft het "alleen nog maar" gemaakt te worden. Haar in een vlecht omdat ze dat meestal met hockey zo heeft.
De lamp was hiervoor naar links verplaatst en een stuk lager gezet om meer licht in het gezicht te krijgen en daardoor minder schaduwen. De knalroze sokken verspreiden het licht van de flitsers en veroorzaken roze vlekken op de grond.

Naarmate de shoot langer duurde lukte steeds meer. Ook de gevraagde "dromerige blik in de verte".

De eerste foto die ik na afloop heb uitgewerkt. Prachtige zonnebril. Het idee van een van de aanwezigen om de bril halverwege de neus te doen en er overheen in de lens te kijken werkt perfect. Nieuwe profielfoto voor Facebook zou ik zo zeggen.
Zonnebrillen zijn meestal een ramp voor de fotograaf: er doorheen fotograferend zie je maar weinig van de ogen en met een beetje pech reflecteren ze het flitslicht, of als het echt spiegelglazen zijn zie je de camera erin (of je moet dat juist willen). Hier is het goed opgelost.

Anne was nog heel blij met deze tas, dus die moest ook op de foto. U vraagt, wij draaien!

Om het af te leren een dromerig portret in zwart/wit.

En er was nog veel meer! Zittend, liggend, staand, bijtend in een hockeystick, samen met haar moeder, macro close-up van een oog, enzovoort. Alles kan, alles mag, leef je uit. Resultaat van drie uur shoot is minimaal 20 foto's die helemaal goed zijn, geschikt om groot af te drukken, posterformaat. Ik vond het leuk om te doen, Anne is er blij mee en het CKE heeft een aantal extra inschrijvingen voor fotocursussen gekregen die dag, dus win-win-win!

Bedankt weer voor het lezen,

Robert van Brug

Macro 6: Macrofotografie met teleconverter

Het is weer macrotijd! De warmste maanden van het jaar kenmerken zich door een explosie aan kleur door bloemen en insecten. Bovendien laten veel vogels het in deze tijd een beetje afweten lijkt het wel. Het is vaak erg warm met hard zonlicht en dan is het lastig een mooie foto te maken. Natuurlijk is het een mogelijkheid om dan bij het eerste (zachte) zonlicht van de dag te gaan fotograferen maar dat is wel heel vroeg in dit jaargetijde. Dus grijpen veel vogelfotografen in Juli en Augustus naar de macrolens. Lekker licht, voor de verandering.

Hoe ging het ook al weer? Sinds vorig jaar heb ik zelf een macrolens en ik heb er al een aantal artikelen aan gewijd. Ik heb eerst besproken wat macrofotografie eigenlijk is, vervolgens de problemen die in deze tak van fotografie ontstaan door de zeer beperkte scherptediepte, gevolgd door het inzicht dat een flitser wellicht een goed idee is om wat licht in de duisternis te brengen. Tenslotte heb ik het afgerond door over de buitenstudio te schrijven: gebruik alle mogelijke hulpmiddelen die beschikbaar zijn. En toen ging voor een paar maanden de macrolens weer de kast in, het seizoen zat erop.

Niet dus, want ik heb de lens ook nog gebruikt bij mijn opdracht portretfotografie in de fotostudio. Geen betere lens dan een macrolens. Het kwaliteitsverschil met een zoomlens is aanzienlijk.

Vorige week kreeg ik het op mijn heupen en wilde ik er wel weer eens op uit met de macrolens. Via Facebook had ik de tip gekregen dat Natuurtuin 't Loo in Bergeijk een aantrekkelijke fotolocatie is en nog redelijk dichtbij huis ook.

Op voorhand had ik wel een klein dilemma: sinds vorig jaar is er nog iets gewijzigd: ik ben overgestapt op Full Frame. Dat betekent dat als het mij lukt om een beeldvullende opname van een insect te maken, dat de scherptediepte nog veel beperkter is dan op een crop camera. Of ik moet meer afstand houden en achteraf wat meer croppen, maar daarvoor koop je geen full frame body. En er was nóg een uitdaging: waar op een crop camera de lens zich als een 157 mm gedraagt, is het op full frame ook echt 105 mm. En dat is voor bloemen en dergelijke prima, maar beestjes konden wel eens afgeschrikt worden als die lens nu nog dichterbij komt dan vorig jaar.

Gelukkig is voor beide problemen één oplossing: een teleconverter. Door mijn 2x teleconverter ertussen te zetten verandert het in een 210 mm lens, met een bruikbaar grootste diafragma van f/8, maar dat is het mooie: bij macrofotografie worden hele kleine diafragma's toegepast. F/16 of nog kleiner, dus geen probleem.

Koninginnepage

De Koninginnepage was de absolute hoofdprijs. Een stuk groter dan de andere aanwezige vlinder en vliegt ook statiger, majestueus zou ik bijna zeggen.

Icarusblauwtje

De Blauwtjes zijn juist hele kleine vlinders, maar zeker niet minder mooi. Met vleugels open zijn ze helemaal blauw (...), maar met gesloten vleugels zijn ze zeker net zo mooi.

Geaderd Witje

De Witjes zijn er in alle soorten en maten, maar het Geaderd Witje is net wat minder saai in uiterlijk. Bovenstaande foto is bijgelicht met een ringflitser. Ik heb het in de praktijk kunnen proberen en een ringflitser heeft een aantal voordelen:

1. Meer licht terwijl met hele kleine diafragma's gewerkt wordt. Hierdoor blijft de sluitertijd handelbaar.
2. Kleuren komen beter over.
3. Lelijke schaduwen worden ingevuld: het onderwerp wordt zeer gelijkmatig belicht. Dit punt geldt specifiek voor ringflitsers.

Nog een Icarusblauwtje

Ook bij macrofotografie gelden de normale regels voor wat een mooie foto maakt. Hier is het contrast tussen het blauw van de vlinder en het geel van de bloem heel sterk.

Witje

En bij deze opname had ik de teleconverter verwijderd. Ik vond de bloem namelijk erg mooi en wilde zowel de bloem als de vlinder er helemaal op hebben staan. En dus is dit, ondanks dat het een saaie vlindersoort is, wat mij betreft een prima macrofoto.

Ik ben weer een stapje verder dan vorig jaar: ik let meer op de achtergrond en de compositie, ik jaag niet meer achter alles wat fladdert aan, ik heb een teleconverter toegevoegd wat goed voldoet en ik richt me voornamelijk op vlinders. Focusseren helpt!

Maar natuurlijk, als er een keer iets dichtbij gaat zitten wat geen vlinder is, dan wil ik best afdrukken:

Zweefvlieg

Ik heb ervan genoten om deze plaatjes te schieten, hopelijk wat het leuk om ernaar te kijken.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug

Avifauna

Niveau: gevorderde

Hallo beste lezers,

in de zomervakantie ben ik een keer naar Avifauna geweest met mijn dochters. Hartstikke leuk dagje uit en een goede manier om tijd met het gezin te combineren met wat fotograferen.

Het zou een behoorlijk warme dag worden en ik moest een aantal zaken bij me hebben, dus ik kon niet heel veel apparatuur meeslepen. En dat wilde ik ook niet: fotografie was bijzaak. Daarom had ik ervoor gekozen om een 70-200 mm f/2.8-lens mee te nemen. In combinatie met een 2x-teleconverter geeft dat een mooi bereik en als het nodig is een heel lichtsterke oplossing.

Van tevoren had ik me via de website verdiept in het park en zijn vogelcollectie. Avifauna heeft een aantal bijzondere vogels die ik graag een keer in het echt wilde zien, al is het dan in gevangenschap.

Stellers Zeearend

Absoluut bovenaan mijn verlanglijstje stond de Stellers Zeearend. Na de Afrikaanse en Europese Zeearend in het wild te hebben gezien en de Amerikaanse (Bald Eagle) op een roofvogelshow wilde ik deze grootste en mooist gekleurde variant graag een keer zien. Ze hebben er twee in een kooi, maar ook nog 1 die meedoet met 1 van de dagelijkse vogeldemonstraties.

Ara

Ik heb niet zo veel met Ara's, maar ik had ze nog nooit zien vliegen. Normaal zit dat zielig op een stokje, nu vlogen er 10 bontgekleurde exemplaren rond. Stopje overbelichten en schieten maar.

Geelbonte dubbellanding

Egyptische Gier

De Egyptische Gier heeft ook eieren op het menu staan en deze worden met behulp van een steen kapotgemaakt. Fantastisch om te zien! Niet alleen mensen en mensachtigen (apen) gebruiken gereedschap.

Laughing Kookaburra

Deze zeer grote IJsvogel soort komt voor in Australië.

Alle voorgaande foto's zijn gemaakt tijdens twee van de vogeldemonstraties. Een derde show hebben we gemist omdat we naar huis moesten, maar pas nadat we een Andescondor in vlucht mochten aanschouwen. Met 3.5m spanwijdte de grootste vliegende vogel, imposant.

Rondlopend over het park is er van alles te zien, maar dieren in hokjes, vaak achter gaas mooi fotograferen is erg lastig, dus ik raad de demonstraties aan en zowiezo is het leuker de vogels in actie te zien dan duttend op een tak in een kooi.

Kolibrie

Geen fraaie foto, maar wel mijn eerste waarneming ooit van een kolibrie. Wat zijn ze klein! Varieert van een flinke hommel tot een halve pimpelmees. En zeer onrustig en snel. Als dat dan achter glas zit, in het donker, dan heb je een fotografische uitdaging. Met f/2.8 en ISO 1600 was ik hier toch redelijk tevreden mee. Nu nog in het echt.....

Maar de omstandigheden kunnen nog veel lastiger. Avifauna biedt namelijk de zogenaamde nachtsafari, waar Grielen en Kiwi's in de bijna duisternis zitten.

Griel tijdens de nachtsafari

Er was zo weinig licht dat de autofocus het niet meer deed, maar handmatig focusseren lukte ook lastig omdat het te donker is om te zien of het scherp is. Verder: ISO 6400 en f/2.8. Uit de hand, ondersteund op een rotsblokje. Sluitertijd 1/5e seconde. En na photoshop geen ruis meer te zien. Oh ja, flitsen mag daar natuurlijk niet.

Kraanvogel

Er zijn diverse soorten kraanvogel aanwezig in het park, ik heb Jufferkraanvogel, Kroonkraanvogel en de gewone Kraanvogel gezien. Deze loopt gewoon vlak naast en op het wandelpad en met rustig benaderen kun je fantastische details vastleggen. Bovenstaand is de hele foto. Hoe zou dat er op 40x60 cm uitzien?

Robert bij de Lory Landing

Voor 50 cent kun je een cupje voer kopen waar de Lory's gek op zijn en ze komen dan op je hand zitten om het op te drinken. Ach, leuk toch? Foto gemaakt door Eline, die moeite had met 'dat zware ding', maar hij is wel goed gelukt.

Robert met Iris vlak onder het Arendsnest

De speeltuin is prachtig! Achter de toren op bovenstaande foto staat de indrukwekkende hoogste glijbaan van Nederland. Supergaaf, aldus de dames. Nou had ik in de speeltuin ook wat gezinskiekjes willen maken, maar ik had niet de juiste lens bij me. Gelukkig had Eline haar camera wel meegenomen, dus dit is met een compactcamera gemaakt (Nikon S3100).

Conclusie: Avifauna is een aanrader. Neem wel een camera met telelens mee en bezoek alle vogeldemonstraties, want deze zijn allemaal verschillend.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug

Nikon 1 J3 review voor Kieskeurig.nl

Ooit heb ik me bij Kieskeurig.nl aangemeld voor het testen van nieuwe producten. Nooit meer iets van gehoord, tot voor kort: toen kwam er een vraag of ik de Nikon1 J3 wilde testen. Dat wilde ik wel en dan kan ik direct eens meemaken hoe dat in zijn werk gaat.

Nou wil het toeval ik hier al eens een Nikon1 getest heb, een voorganger van deze versie, nl. de J1. Toen was ik behoorlijk positief maar voor mijzelf was het niet echt een optie. Inmiddels zijn we ruim een jaar verder ook twee generaties Nikon 1 J-serie.

Nikon 1 J3 met 10-30mm objectief

Er werd keurig een afspraak gemaakt voor een tijdstip waarop per koerier (!) de camera bezorgd zou worden. Een klein doosje werd afgeleverd met daarin een nieuwe camera, een wireless adapter (waarover later meer) en een brief van Nikon met wat testsuggesties. De testperiode was 2 weken, wat genoeg tijd is om hem eens flink aan de tand te voelen.

Na het opladen van de batterij bleek dat de J3 nog steeds een lekker compact, degelijk aanvoelend apparaat is. De verwisselbare lens maakt het mogelijk om met meer groothoek of juist met meer telebereik te werken. Of, en dat is een vrij recente aanvulling aan het gamma: een zeer lichtsterke (f/1.2!) 32mm lens. Voor ieder wat wils. De meegeleverde standaardzoom van 10-30 mm (omgerekend: 27-81mm efl) biedt voor huis-tuin-en-keukentoepassingen voldoende bereik en lichtsterkte.
Zo compact als het toestel opgeborgen kan worden is hij echter niet klaar voor gebruik, dan moet er eerst nog aan de lens gedraaid worden terwijl een knopje op het objectief ingedrukt wordt gehouden. Maar in vol ornaat is het toestel nog een stukje groter:

Nikon 1 met 10-30 mm, klaar voor gebruik

En dat steek je niet makkelijk in de jaszak, wat mijn belangrijkste bezwaar is tegen compacte systeemcamera's. Maar wat is compact? Als ik dit vergelijk met mijn spiegelreflex is het heel erg compact:

Nikon D600 met 24-85 mm objectief (links) en
Nikon 1 J3 met 10-30 mm objectief (rechts)

Het bereik van de bovenstaande combinaties is vergelijkbaar, maar de Nikon 1 is een stuk draagbaarder.

In twee weken tijd heb ik de camera zo veel mogelijk gebruikt. Ik heb geen test gedaan op ruisprestatie e.d., maar was meer geïnteresseerd hoe hij in het dagelijks gebruik zou bevallen. Hier een overzichtje wat ik er zoal mee heb uitgespookt:

Jullie blogger is een beetje onwennig aan deze kant van de camera...

Direct de eerste avond de camera mee naar een gezellig avondje met vrienden. Nog geen tijd gehad om instellingen te wijzigen, gewoon aanzetten en klikken maar, wat prima lukte.

Iris achter de computer bij regenachtig weer

En veel kiekjes van gezinssituaties gemaakt. Hier bewees de ingebouwde flitser goed werk te leveren in een tegenlicht situatie.

Fotografe Iris in actie

En ook kinderen kunnen er goed mee uit de voeten. Iris heeft er leuk mee kunnen spelen tijdens ons gezamenlijke uitje naar Madurodam. Resultaten?

Het begint te wennen om
op de foto gezet te worden

Enexis Bedrijfsvoeringscentrum

En ook zakelijk heb ik het toestel kunnen gebruiken: er stond voor mij een ronde langs verschillende locaties van mijn werkgever op het programma. Ik heb ruim 100 foto's gemaakt die dag en ze waren bijna allemaal gelukt. Verrassend genoeg past het toestel gewoon in een jaszak, dus het meenemen was geen enkel probleem, ik moet mijn mening bijstellen. Ik had meer foto's willen maken, maar bij 130 opnames, waarvan een aantal met flits) was de accu leeg. Dat valt tegen.

100% elektrisch vervoer

Ook in binnensituaties met beperkt licht (de bus staat in een slecht verlichte loods, geen flits gebruikt) hield de camera stand. Wel had ik de ISO ingesteld op maximaal 800, waarbij er maar heel weinig ruis optreedt.

Nikon wireless mobile adapter WU-1b

Eén van de voorstellen van Nikon om te testen betrof de WU-1b. Als deze in de camera geplugd wordt en een app wordt gedownload op de smartphone of tablet, dan heb je een afstandbediening.

Nikon 1 J3 met WU-1b

Jammer dat deze adapter zo lelijk uitsteekt aan de zijkant van de zo strak ontworpen Nikon 1. Dit ziet er niet uit vind ik, maar erger nog: het zit ook niet heel stevig. Ik vrees dat de adapter op deze manier zoek raakt. Jammer, want hij kost toch zo'n 55 euro. Een veel mooiere oplossing zou natuurlijk zijn om het in te bouwen. Ik begrijp dat daardoor de camera weer duurder wordt, maar dit is ook niet echt een goede oplossing. Het ontwerp vind ik echt een gemiste kans. Maar werkt het?

Droste-effect in de fotografie, het kan.

Ja hoor, het werkt, zeker op de wat kortere afstand. Het is mogelijk om de foto's die op de camera staan te bekijken (wat me alleen zinvol lijkt met een tablet) maar ook om foto's te maken. Nadeel is dat zodra een foto gemaakt is deze eerst draadloos wordt overgezonden naar het bedieningsapparaat. Hierdoor moet er erg lang gewacht worden voordat er weer een foto gemaakt kan worden. Maar het werkt goed, zo goed dat ik gekeken heb of het mogelijk is om kleine vogeltjes van dichtbij vast te leggen. En jawel, hiermee kan het:

Koolmees met gevangen spin, voer voor de hongerige jongen.
Foto gemaakt met WU-1b, camera op statief.

Deze opname biedt een mate van detail die normaal alleen met hele dure telelenzen mogelijk zou zijn.

Samenvattend na twee weken testen:

1. Door het kleinere formaat is het toch wel veel makkelijker meenemen dan een grote lompe DSLR. Ook het veel lagere gewicht is fijn als je er een tijd mee moet lopen.
2. De menustructuur van de J3 is verbeterd ten opzichte van de J1. Hierdoor zijn de door mij gezochte PSAM-instellingen snel te vinden. De duurdere V2 biedt deze zelfs op het selectiewiel.
3. De afstandbediening werkt goed. Het is zeker van toegevoegde waarde dat er beeld bij geleverd wordt zodat er nog beter getimed kan worden. Jammer dat deze WiFi-optie niet ingebouwd zit.
4. De J3 biedt 14 megapixel, de J1 moest het nog met 10 doen. 
5. Ik blijf een optische zoeker sterk missen. Dit ligt er waarschijnlijk aan dat ik een DSLR-gebruiker ben. Maar in de volle zon opnames maken vond ik erg lastig. Alleen hierom al zou de V-serie van de Nikon 1 mij meer aanspreken.
6. Bij voldoende licht maakt de camera prima opnames. Zodra de hoeveelheid licht te erg afneemt moet de ISO fors omhoog wat in veel ruis resulteert. Maar nog altijd minder dan bij een compact camera. 
7. Het ontwerp is erg prettig. Het blinkt uit in eenvoud met slechts een paar knoppen. Via het menu is vrij eenvoudig en snel meer in te stellen, maar het toestel schrikt niet af zoals een DSLR dat wel doet.
8. Het toestel voelt erg degelijk aan.
9. Accu valt tegen: na 130 opnames is hij uitgeput.
10. Over alle mogelijke testsituaties heen (binnen/buiten, veel/weinig licht, met/zonder flits, etc.) waren verreweg de meeste foto's gelukt en in soms verrassend hoge kwaliteit.
11. De camera biedt allerlei fancy opties die ik maar heel zijdelings bekeken heb, maar ik zal ze toch kort noemen:

• Directe beeldaanpassing: pas het beeld 'live' aan (achtergrond vervagen of belichting bijstellen) en pas als het goed is maak je de foto. Dit lijkt me onnodig omdat je het resultaat direct na afloop toch al op de display ziet en je altijd kunt bijstellen voor een volgende foto.
• Extreme slow motion film. Met enorm veel beelden per seconden filmen en dan sterk vertraagd afspelen. Ik heb de filmfunctie niet geprobeerd.
• Slimme fotoselectie: de camera maakt 20 beelden, kiest er zelf de 5 beste uit. Zelf kies je dan de allerbeste en de camera verwijderd de rest. Heb ik wel getest, werkt goed.
• Trage weergave: snel na elkaar maakt de camera 20 beelden die in slow-motion worden weergegeven zodat het beslissende moment eenvoudig geselecteerd kan worden. Handig bij actiesporten en dergelijke. Ook dit lijkt prima te werken.

Ga ik er een aanschaffen? Nee. Als ik snel een fotootje wil nemen dan doe ik dat met mijn smartphone. Zoals honderden miljoenen anderen maak ik daar steeds vaker kiekjes mee. En moet het goed zijn, dan komt de DSLR uit de kast en vind ik formaat en gewicht niet erg. Maar dat is mijn afweging, jij maakt misschien weer een andere. Lees hier meer over de voor- en nadelen van de verschillende type camera.

Oh ja, de review die ik voor Kieskeurig.nl heb geschreven, staat inmiddels online.

Bedankt voor het lezen.

Robert van Brug

Portretfotografie met veel zonlicht

Niveau: gevorderde

Fotograferen met veel zonlicht lijkt eenvoudig: licht genoeg om wat dan ook goed vast te leggen. Toch biedt ook dit genoeg uitdagingen. Ik zal aan de hand van een aantal voorbeelden laten zien wat het probleem is, en dat er met een vrij eenvoudig hulpmiddel veel aan te doen is: de flitser.

De flitser lijkt niet logisch als er al genoeg licht is, maar toch is deze zeer handig. Vergelijk bijvoorbeeld eens de volgende twee foto's:

Links zonder flits, rechts ingeflitst.

Zon komt van de rechterzijkant.

Op beide bovenstaande foto's staat mijn inwonende model: mijn dochter Eline. In beide gevallen komt de zon van rechts. op de linkerfoto creëert dit harde schaduwen. Natuurlijk is dit in Photoshop deels recht te trekken, maar het is vaak makkelijker om de donkere partijen in te flitsen zodat er meer evenwicht in de opname ontstaat.

Nog een voorbeeld, nu met tegenlicht:

Links zonder flits, rechts ingeflitst.
Zon komt van achter.

Portretten in tegenlicht fotograferen levert een mooie lichtrand in het haar op. Maar als het gezicht daardoor heel donker uitvalt is het een gemiste kans. Een beetje inflitsen en het probleem is opgelost.

Tenslotte: zon recht van voren:

Links zonder flits, rechts ingeflitst.
Zon komt recht van voren.

Eline vindt het vervelend om recht tegen de zon in te kijken dus wilde ze hier graag een petje op. Uitstekend idee, want daardoor is er niets meer van haar ogen te zien. Zonder petje had ze erg met haar ogen staan knijpen tegen het zonlicht wat ook niet mooi geweest zou zijn. De flits geeft in ieder geval nog een beetje de ogen weer.

Wat is dan wel de oplossing als er veel zonlicht is, hoe krijg je mooie foto's? Het beste is het onderwerp in de schaduw zetten! Onder een parasol, in de schaduw van een boom of gebouw, als het maar niet vol in de zon is. Bijvoorbeeld zo:

Eline in de schaduw, niet geflitst

Hier klopt de belichting, Eline kan ontspannen (zonder te knijpen) naar de camera kijken. Ze staat hier helemaal in de schaduw van de Kiwi in onze achtertuin.

De professionals doen dit ook. Bij fotoshoots op zonovergoten stranden loopt er iemand met een grote parasol die zorgt dat het keiharde zonlicht niet op het model valt, minimaal moet het gefilterd worden. Zo kan het model breed lachend de lens inkijken.

Ook paparazzi kennen deze truc natuurlijk. Wat dan ook de reden is dat zij hun doelwitten die met breedgerande hoeden op het hoofd langskomen te lijf gaan met camera met flitser: de ogen moeten zichtbaar zijn. Maar niet alleen voor hoofddeksels is dit een oplossing: alle schaduwen worden hierdoor een stuk minder. Hierdoor worden eventueel aanwezige rimpels met flitslicht gevuld en niet met schaduw wat zeer flatterend werkt. De gemiddelde beroemdheid zou hier dan ook blij mee moeten zijn.
Let er maar eens op bij beroemdheden: ook overdag wordt er geflitst dat het een lieve lust is.

Hopelijk hebben jullie iets aan de tip tijdens de a.s. zomervakantie!

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug

Achtertuinfotografie: Koolmees in vlucht

De laatste maanden heb ik maar heel beperkt tijd om me uit te leven in fotografie. En als ik tijd heb is het snertweer. Nou weet ik dat ook dat een dankbaar onderwerp kan zijn, maar ik heb er geen zin in.

Gelukkig speelt zich van alles af in mijn eigen achtertuin, waardoor er makkelijk toch af en toe een foto gemaakt kan worden. Het meeste plezier heb ik beleefd aan de familie Koolmees, die een nestkast heeft uitgekozen om aan gezinsuitbreiding te werken. Als ik gewoon in de tuin zit vind ik het al fijn dat er vogels om me heen fladderen. Dat ze er zijn is niet zo gek, want ik voer niet alleen in de winter, maar ook in de zomer. Juist nu hebben ze veel voer nodig om de kleintjes groot te brengen.
Het viel me op dat de vogels een aantal vaste punten in de tuin iedere keer aandoen: een paar specifieke zitplaatsen in de Kiwi en de punt van het dak van het speelhuisje. Dat bracht mij op het idee om een Koolmees in vlucht te gaan vastleggen. Normaal is dat ondoenlijk: te klein, snel en onvoorspelbaar voor de autofocus van de camera. Maar als je van tevoren weet waar de vogel langs gaat komen, dan heb je een kans.

Opstelling: camera met afstandsbediening (hier komt dit verjaardagscadeau goed van pas)

Nikon D600 met 105 mm f/2.8 macro objectief gemonteerd op een
Naturestuff NEK-6 schommelkop en voorzien van remote trigger

In eerste instantie heb ik hiermee portretjes gemaakt van de Koolmezen zodra ze op het puntdakje in de tuin gingen zitten. Dit was niet heel vlakbij hun nestkast en dan kon ik kijken of ze hun gedrag zouden aanpassen en misschien wel zouden wegblijven.

Vader of moeder Koolmees, met eten in de bek, op de laatste stop voor de nestkast. Zonder afstandbediening is dit soort opnames onmogelijk zonder telelens. Mét afstandbediening lukt het met iedere lens. Ik heb hier voor de macrolens gekozen omdat 105 mm de goede hoek gaf en dat tevens de scherpste lens is die ik heb.

Toch vond ik het nog een beetje saai. Er is enorm veel detail mogelijk, maar verder is het niet heel spannend allemaal. Toch maar proberen vluchtfoto's te maken. Hiervoor moet de sluitertijd drastisch omlaag, hoe korter hoe liever, terwijl tegelijk het diafragma wat geknepen dient te worden om de kans op een scherpe opname te vergroten. Ondanks het heldere weer was dit een uitdaging, want de ISO-waarde moest fors omhoog.

Nikon D600 met 50 mm f/1.4 vanaf statief, met afstandbediening
ISO 1600, f/4, 1/3200e seconde

Vrij snel had ik deze opname te pakken. Gemaakt met de meest standaardlens die er is: een 50 mm. Dat geeft een grotere beeldhoek dan de 105 mm macrolens, waardoor ik meer kans heb op succes. De vogel stond relatief klein in beeld, dit is een 10% crop schat ik. Maar met 24 megapixel is dat ok, zeker voor op een beeldscherm, groot afdrukken gaat niet lukken.
Op Flickr deed deze foto het uitstekend, hij haalde Explore, meer dan 100 favorites en ruim 5000 kijkers.

Na heel wat experimenteren, waardoor de vogels steeds beter konden wennen aan de aanwezigheid van een fotocamera vlakbij de nestkast, kreeg ik steeds meer goede opnames. Toch kan ongeveer 99% van de opnames zo de digitale prullenbak in, de timing van zo'n klein zangvogeltje in vlucht is zó lastig.

Ik heb zelfs geprobeerd de camera naast de nestkast te installeren, maar dat ging de vogels toch te ver. Zodra ik dat merkte maar weer op grotere afstand opgesteld. Nog een laatste serie, alle gemaakt met een 70-200 f/2.8-objectief:

Voor alle foto's geldt: 1/4000e seconde sluitertijd om alle beweging echt te bevriezen, f/4 en ISO 1600.

Het was een leuk experiment en ik ben behoorlijk tevreden met de resultaten. De laatste paar dagen neemt het gepiep vanuit de nestkast enorm toe wat doet vermoeden dat er meer dan 1 jong is. Gisteravond heb ik een Gaai waargenomen die een jong te pakken kreeg in de achtertuin. Hij vloog er mee naar het dak van de achterburen en ging het daar zitten plukken. Ik begrijp dat dit natuurlijk gedrag is, maar ik was er toch een beetje ziek van. Het werd stil bij de nestkast en de ouders leken verdwenen. Ik heb de nestkast er afgehaald en gekeken of er nog een jong in zat. Dat was zo. En het leefde nog! Snel weer teruggehangen en verdomd: de ouders gingen door met voeren. Hopelijk loopt het met dit jong beter af.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug