vrijdag 29 november 2013

Een Kogel Door Een Kerk: The Making Of

Enige tijd geleden werd ik benaderd door Willem Berkers, kunstenaar te Son en Breugel, met de vraag of ik wilde ondersteunen in het realiseren van een project. Hij was doorverwezen naar mij voor het maken van een foto. Het gaat om een kogel die door een kerk gaat, en die moet beeldvullend recht van voren vastgelegd worden. Daar moet tenslotte een afdruk van 1 x 1 meter van gemaakt worden. Dat klonk spannend dus ik ben gaan praten en zo begon er een fotoavontuur.

Het project heet "Een kogel door een kerk". De kogel in dit geval is een gegoten bronzen replica van een 9 mm kogel, de kerk is de Sint Jan in Gouda. De Sint Jan staat bekend om zijn prachtige gebrandschilderde ramen (de "Goudse Glazen"). Vooral aan het einde van de kerk, bij het koor, zijn er prachtige afbeeldingen te vinden. Deze bevinden zich hier in een halve cirkel.

Het centrale glas, recht achter het koor (nr.15), in de Sint Jan te Gouda.
Nikon D600, 24 mm.
Er bestaan prima foto's van alle glazen, maar Willem wilde er zoveel mogelijk tegelijk in een vervreemdend beeld vangen. Zelfs met een fisheye lens zal het niet lukken alle glazen in beeld te brengen, en hier komt de kogel in beeld. Een 9 mm kogel heeft een relatief botte punt en werkt daardoor als een extreem bolle spiegel.

Robert met 9 mm-kogel
Hier is te zien dat de kogel meer dan levensgroot is! In werkelijkheid is de diameter 9mm (goh!), deze replica is 15 cm. Dat maakt het fotografisch iets eenvoudiger. De kogel is in brons gegoten en daarna gepolijst. Gewicht: 5 kg.

Als je deze kogel nu op de juiste plek in het midden van het koor houdt, dan komen er heel veel glazen in één keer op de foto.

De kogel met reflecties van de glazen tijdens de voorbereiding
Maar hoewel dit een vervreemdend beeld oplevert kan het beter. Voornaamste punt van kritiek op dit beeld is dat de glazen alleen in het bovenste deel van de kogel zichtbaar zijn en de bovenste rij glazen wordt erg klein op deze manier. Hiervoor is een doeltreffende oplossing: de kogel hoger houden. Willem had bedacht dat een meter of 8 boven de grond ideaal was, omdat dan beide rijen glazen er mooi opkomen. En zo begon een plan vorm te krijgen, waarbij steeds nieuwe barrières overwonnen dienden te worden.
  • Hoe krijg je de kogel op 8 m hoog? Antwoord: je hangt hem op aan een kabel, vanaf het plafond. Er blijkt boven de kerk een zolder te zijn (op 24 meter hoogte), en er zijn luiken in de zolder waardoor iets opgehangen zou kunnen worden.
  • Hoe zorg je dat hij horizontaal hangt? Met behulp van een contragewicht.
  • Waar hang je de kogel mee op? Met zwartkleurige elektrokabel. Dat is enorm sterk en valt zo veel als mogelijk weg tegen het donkergroene plafond in de reflectie van de kogel.
  • Hoe zorg je dat hij stil komt te hangen? Door de kogel een dag eerder al op te hangen, en met behulp van twee spandraden (ijzergaren) die schuin naar achter lopen.
  • Hoe bepaal je waar de kogel precies moet hangen? Door het vloeroppervlak van de kerk nauwkeurig in kaart te brengen, zichtlijnen e.d. in te tekenen.
Uiteindelijk heeft Willem dit uitgedacht in de voorbereiding die ongeveer een half jaar in beslag heeft genomen. In deze periode is er ook veelvuldig contact geweest met het kerkbestuur en de koster (Maurits) en zij wilden in ieder geval meewerken.

In dezelfde periode realiseerde Willem zich dat hij zelf de foto niet zou kunnen nemen. De omstandigheden zijn op zijn minst lastig te noemen: relatief donker met zeer hoog contrast. Bovendien wilde hij de fotograaf niet op de foto hebben. Het nadeel van zo'n bolle spiegel echter is dat de hele omgeving erop komt. Inclusief de fotograaf. Hiervoor zocht Willem contact met verschillende fotografen en kwam hij uiteindelijk bij mij terecht. Enkele van de fotografische uitdagingen op een rij:
  • De fotograaf moet zelf niet in beeld. Dit is op te lossen door met een afstandbediening te werken.
  • De camera moet zo klein mogelijk in beeld. Dit kan door met een telelens te werken, zodat van een aantal meter afstand de kogel toch behoorlijk beeldvullend wordt. Hiervoor is een aanzienlijke brandpuntsafstand nodig.
  • Het einddoel is een aantal afdrukken van 1 x 1 meter. Dit stelt hoge eisen aan de apparatuur en zoveel mogelijk pixels is gewenst. 
  • Hoe krijgen we de camera op 8 meter hoog? Het idee is immers om de kogel recht van voren vast te leggen. De kerk beschikt zelf over steigermateriaal. Maar dan zou de steiger ook op de foto komen. Er bleek ook nog een hoogwerker(tje) te zijn die de gewenste hoogte haalt. Maar de hoogwerker moet niet in beeld komen. Bovendien is de hoogwerker erg wiebelig en zijn er lange sluitertijden nodig omdat het vrij donker is in de kerk. Oplossing was een constructie die op een van de dwarsstangen tussen de centrale pilaren geklemd kon worden, waar een fototoestel aan bevestigd kon worden. Hiervoor is een stuk schroefdraad van 3/8e inch van belang, want daar kan een balhoofd van een statief op.
De combinatie van bovenstaande leidde naar mij. Ik heb voor met name vogelfotografie een telelens en heb een 24 megapixel camera van hoge kwaliteit. Bovendien houd ik wel van een uitdaging en dat is dit zeker. Ik was niet de eerste fotograaf die benaderd werd voor dit project. Een aantal vielen af doordat zij niet in de hoogwerker durfden. Ik kan me daar wel iets bij voorstellen: het is een erg wiebelige constructie.

Robert met hoogwerker op weg naar de dwarsstang op 8m hoogte
Vooraf had ik ook nog wat rekenwerk gedaan en toen realiseerde ik me dat mijn 600 mm de kogel redelijk beeldvullend in beeld zou brengen, maar dat 700 mm beter zou zijn. En 24MP is veel, maar meer is beter in dit geval vanwege de gewenste afdruk op 1 x 1 meter. Dus mijn goede vriend Wim Werrelman gevraagd of hij tijd en zin had om mee af te reizen naar Gouda en dat had hij gelukkig. Zo konden we ook samen overleggen over eventuele andere uitdagingen die we op de dag zelf tegen zouden komen, en die zijn er altijd. Hoe goed de voorbereiding ook is, ter plaatse kom je ook uitdagingen tegen waar een oplossing voor moet komen.

Het plan, in het kort:
  • half jaar voorbereiding, contacten leggen, afspraken maken, etc.
  • een dag van tevoren: kogel ophangen op de exact juiste plaats in de ruimte. Dit heeft Willem gedaan.
  • Op de dag zelf: constructie met behulp van hoogwerker aan de dwarsverbinding bevestigen: Robert
  • Instellingen bedenken welke gebruikt kunnen worden. Wim samen met Robert. 
  • Testfoto's vanaf de grond vanaf statief maken: Wim
  • Foto-apparatuur bevestigen. Auto-focus uit, ontvanger bevestigd aan camera: Robert. Dit is een spannend moment
  • Foto's maken m.b.v. afstandbediening
  • Foto's beoordelen
  • Afbreken opstelling
  • Thuis: uitzoeken, nabewerken

Het bevestigen van de foto-apparatuur
De uiteindelijke constructie
De gebruikte apparatuur, los van de custom-build beugel die Willem gemaakt heeft, was:
  • Camera: Nikon D800E
  • Lens: Nikon 500 mm f/4 VR II
  • Teleconverter: Nikon 1.4x TC II
  • Benro balhoofd
  • Afstandbediening (zender en ontvanger) van Hähnel.
Opstelling in beeld, kogel zichtbaar in het midden
En dan is het na alle voorbereidingen een kwestie van opnames maken. We hadden de camera zo ingesteld dat er iedere keer 5 foto's gemaakt werden met variërende belichting. Hierdoor hadden we de gelegenheid om indien gewenst achteraf een HDR-opname te maken. Dit bleek niet nodig omdat we geluk hadden met het weer: het was egaal bewolkt, waardoor er door alle ramen evenveel licht naar binnen kwam, maar het was ook helder, waardoor het niet heel donker bleef in de kerk. 
Vervolgens hebben wij met alle variaties in verlichting in de kerk aan en uit foto's gemaakt. Daarna heb ik (weer de hoogwerker) de foto's gecontroleerd en ik vond dat we iets scherpte misten. Om die reden hebben we het nog een keer overnieuw gedaan, maar nu met de spiegel omhooggeklapt.

En tussendoor bezoekers van de kerk vriendelijk verzoeken om buiten beeld te gaan staan. Of gewoon even wachten. En toen hadden we 200 foto's van een kogel door een kerk. Ondanks de stevige constructie bleken enkele bewogen te zijn, maar daarom hadden we veel foto's gemaakt. De rest van het traject bespreek ik in een separaat blog, net als het eindresultaat.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug

donderdag 21 november 2013

Glow 2013

Dit jaar was het alweer mijn vierde editie van Glow, sinds 2010 ben ik een vaste bezoeker van dit lichtfestival in mijn thuishaven Eindhoven. Natuurlijk is het niet alleen mooi om te zien, maar ook leuk om vast te leggen. Al in mijn tweede blog ooit schreef ik kort een uitleg over hoe je Glow moet fotograferen, dus dat ga ik niet herhalen. Vorig jaar heb ik dat nog verder uitgewerkt toen het onderdeel uitmaakte van mijn fotocursus, genoeg tips daar.

Glow heeft zich ontwikkeld de afgelopen jaren, het is steeds groter en massaler geworden, met steeds meer bezoekers. In 2013 waren er een geschatte 520.000 mensen op de been. Dat zijn er 65.000 per avond, met een piek in het weekend en op avonden met redelijk weer. Aan het begin van de avond lopen er ook nog veel kinderen, later is het wat rustiger (tot 23 uur, weekend tot 24 uur). Je struikelt over de vele camera statieven en het is op sommige plekken zo druk dat fotografie bijna onmogelijk wordt en in ieder geval een serieuze uitdaging is. Daarnaast maken de lichtartiesten steeds meer gebruik van lichtshows: m.b.v. grote projectoren worden shows gegeven. Leuk, spannend en verrassend, maar bijna niet vast te leggen op foto. Op film zou kunnen, maar dat is niet mijn ding.

Hieronder een impressie in een paar foto's. Dit keer geen technobabbel over gebruikte apparatuur en instellingen, alleen maar plaatjes:








Mijn dochter Eline was een van de makers van de "fladderaars", vele duizenden vogels, vlinders e.d. die samen een veld sfeervol verlichtten. Tip: kleed je warm aan.



De meest spectaculaire attractie was wellicht de draak. Met angstaanjagende geluiden.

Voor 2014 heb ik me voorgenomen om me meer te richten op het spin-off festival op Strijp-S, wat dit jaar Glow Next heet (vorig jaar Glow-S).

Bedankt voor het lezen/kijken,

Robert van Brug

woensdag 20 november 2013

CKE Fotogroep 2: Eindhoven Anders

De tweede opdracht van mijn fotocursus van dit jaar heette "Eindhoven Anders". We werden op een Zaterdag losgelaten in Eindhoven om individueel op zoek te gaan naar mooie beelden. Niet de geijkte ansichtkaartfoto's, maar net even anders.

Er waren 5 thema's om uit te kiezen:
  1. Spiegel. Neem een spiegel mee en probeer een deel van het beeld via de spiegel te maken. Dit zag er aantrekkelijk uit en tegelijk lastig. En je bent dan wel de hele dag met een spiegel aan het sjouwen.
  2. High contrast. Hoogcontrast foto's hebben als randvoorwaarde de aanwezigheid van zonlicht. Dit geeft lichte en donkere partijen en deze worden in de nabewerking te benadrukt.
  3. Laag standpunt. Neem foto's vanuit een zo laag mogelijk standpunt (kikvorsperspectief) wat een vervreemdend effect geeft. Bovendien geeft het vertekening in het beeld. Aangeraden wordt om dit met een groothoeklens te doen voor maximaal effect.
  4. Snapshot. Neem foto's van het winkelend publiek. Niet te lang bij nadenken, niet compositie nauwkeurig bepalen maar meer rondlopen en alles schieten wat los en vast zit.
  5. Buitenstudio. Met 2 personen uit te voeren. Je krijgt een zwart achtergrond doek en bevestigingsmateriaal mee en bouwt in de stad een buitenstudio op. De ene persoon werft mensen, de andere neemt de foto's. Na enige tijd rouleren. Fijn als het niet hard waait.
Van tevoren voelde ik het meest voor High Contrast. Wat me op commentaar van de dames kwam te staan dat dat typisch iets voor mannen is: technisch georiënteerd. Als back-up plan, in het geval van afwezigheid van zon, zou ik voor Laag Standpunt gaan. Heel fijn dat ik hiervoor een lens kon lenen van Wim.

Nikon 20 mm f/2.8D full frame objectief.
Op de dag zelf bleek Eindhoven er zonovergoten bij te liggen, dus ik kon aan de slag met High Contrast. Had ik de 20 mm lens niet nodig. Maar ik was toch wel nieuwsgierig of 20 mm nou een groot verschil zou uitmaken met 24 mm, wat mijn kortste brandpuntsafstand is. Dus toch de groothoeklens er maar opgezet en die is er niet meer afgegaan. Groothoekfotografie is leuk! En even wennen. Maar meer hierover in een later blog. Terug naar de opdracht.

Ik ben te voet vertrokken en had een aantal plekken in gedachten die interessant zouden kunnen zijn. 

Bijna verlaten winkelstraat in tegenlicht
Opvallend hoe stil het is op straat terwijl het al na 10 uur is. Dit is overigens de enige hoogcontrast opname in kleur, alle andere hebben alle foto's keurig in zwart-wit omgezet, maar ik vond hier kleur beter werken.

Dak van de Piazza
Voor een dergelijke opname is absoluut een groothoeklens nodig. Het dak is erg hoog, maar ook enorm groot dus het past er niet in zijn geheel op anders.

Winkelend publiek in de Piazza
Feitelijk is dit ook een snapshot, maar daar ging het niet om. De zon staat achter de meest linker pilaar en veroorzaakt vanaf daar keiharde schaduwen. En dan is het een beetje geluk hebben, vooral met dat meisje op de voorgrond die een pop vast heeft terwijl de zon door haar haar schijnt.

Philips Museum met wolkenlucht
En zo heb ik ook aan de spiegelopdracht voldaan, en dat zonder spiegel.

"Meneer Frits" kijkt uit over De Markt.
Het standbeeld door Kees Verkade, ter gelegenheid van het 100e geboortejaar van Frits Philips in 2005. 

Vesteda-toren.
Altijd een geliefd foto-object, deze Times Square-kloon.

Parkeerplaats voor raketten?
Nee hoor, dit is een reclameobject voor Stripspeciaalzaak Eppo op de Kleine Berg (uit Raket naar de maan/Mannen naar de maan van Kuifje). 

Heuvelgalerie
Bovenstaande is een panoramafoto, samengesteld uit 3 groothoekopnames. De Heuvelgalerie is enorm, en zelfs met een 20 mm lens past het er niet in 1 keer op. 

En toen had ik genoeg High Contrast gedaan. Bovendien werd het meer bewolkt waardoor het een stuk lastiger werd. Ik had natuurlijk niet voor niets een back-up plan en er was nog tijd om dat uit te voeren, dus laag standpunt ging ik ook nog doen.

How low can you go?
Ik wilde proberen een bewogen foto te maken, waarbij fietsers me een dankbaar onderwerp leken. Het was echter toch nog erg licht, dus een lange sluitertijd was amper haalbaar, maar met ISO 50 en f/22 lukte het net, hier 1/20e seconde.

Gele laarsjes
Hier was ik op de Demer (zeg maar de Kalverstraat van Eindhoven) op het uiteinde van een bankje gaan zitten, met de camera tussen mijn voeten op de grond. Afstandbediening in de hand en als er iets interessants langskwam is het prijsschieten. En zo'n meisje met die felgekleurde laarzen, dat is een fijn onderwerp. Het was wennen hoe dichtbij ik ze moest laten komen, uiteindelijk bleek een meter of twee goed.

Arnol Kox
Tja, als dan ook nog de stadsprediker annex dorpsgek langsrijdt, dan moet die ook op de plaat.

Dat laag standpunt was leuk, maar High Contrast spreekt me mee aan. 

Bij de nabespreking is afgesproken dat we bij het CKE een wand gaan volhangen met een selectie van 2 foto's van iedere deelnemer (11 cursisten). Welke 2 gaan het worden? Na enige discussie is afgesproken dat de cursist zelf beslist, maar dat het in ieder geval herkenbaar Eindhoven moet zijn. En een beperking tot High Contrast en Spiegelfoto's omdat dat bijna door iedereen gedaan was, overigens met zeer mooi resultaat. 

Hierbij mijn 2 foto's voor de tentoonstelling "Eindhoven Anders" bij het CKE, vanaf 30 November 2013 te bewonderen aan de Stratumsedijk 22.

#1: omdat ik de enige ben die dit soort opnames gemaakt heeft:

Grote koepel in de Heuvelgalerie, recht naar boven vastgelegd.

In de kelder staande lukte dit maar net, die koepel is zó groot.


#2: De Catherina-kerk is zeer bepalend voor het stadsbeeld, maar hier vernieuwend vastgelegd.

Weerspiegeling van de Catherina-kerk in het Dynamo-gebouw.
Hier heb ik in de omzetting naar zwart-wit behoorlijk zitten stoeien. Uiteindelijk heb ik de blauwe kleur heel donker gemaakt zodat de bewolking een dramatisch effect kreeg. Weer een spiegeling, en ook nog een redelijk laag standpunt: 3 in 1.

#3: De Blob met Lichttoren, Admirant en Regent

Lichttoren met de Blob en Admirant/Regent in de achtergrond.
De Blob is een modernistisch gebouw, je moet er van houden. Maar toen ik zag dat de zon er doorheen stond te schijnen moest het op de foto. De vraag is of de fietser op de voorgrond iets toevoegt. Ik vind zelf van wel, na vergelijk met dezelfde foto zonder fietser.

Wacht eens even: 3 foto's? Ja, ik kon weer eens niet kiezen. 

Komt allen kijken de 30e November, het is echt de moeite.

Ik vond dit een leuke opdracht om te doen en ben tevreden met de resultaten. Vragen en opmerkingen zijn natuurlijk weer van harte welkom.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug

donderdag 7 november 2013

Bedien je camera met je smartphone 2: draadloos

Zoals in het vorige artikel al gemeld, is er een voordelige oplossing om je smartphone in te zetten als geavanceerde afstandbediening. Bijna alles op de camera is van een afstand in te stellen, het is alleen niet snel omdat het via de liveview mode gaat. Maar ik meldde reeds dat het nog makkelijker kan: draadloos!
Nikon DSLR met Wireless Unit (WU-1b)

Op bovenstaande foto het geheime wapen van Nikon, de wireless unit die op de mini-USB-poort aangesloten kan worden. Dit is feitelijk een mini-router, m.a.w. hij werkt als draadloos netwerk. Op de smartphone is nu een nieuw netwerk zichtbaar, dat begint met de letters NIKON gevolgd door een code. Deze aanklikken en er is verbinding.

Nikon adviseert op in de Play Store de WMU-app te downloaden. Dat kan natuurlijk. Deze werkt goed maar beperkt. Er kunnen foto's gemaakt worden en overgezet worden naar het android apparaat. Dat is alles.

Gaan we echter de in het vorige artikel al genoemde app "DSLR Dashboard" opstarten, dan krijg ik draadloos toegang tot de camera, met alle functionaliteit.

Let op: eerst contact maken met het netwerk (de camera met WU), daarna pas de app opstarten.
Samsung Galaxy S3 als afstandbediening
Let op de toevoeging "NET" achter het typenr.

Verder werkt het hetzelfde als gisteren beschreven, maar dan zonder gedoe met lastige kabels.

Er zijn 2 modellen WU van Nikon op de markt. Het is cameratype afhankelijk welke de juiste is.

Hoe dit met Canon camera's (of nog andere merken) werkt weet ik niet. Er zijn ook een aantal camera's (zoals Nikon D5300) met WiFi ingebouwd, maar of het dan hetzelfde werkt weet ik niet. Maar dit werkt in ieder geval en ik kan het goed gebruiken.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug

woensdag 6 november 2013

Bedien je camera met je smartphone

Al surfend op het internet kwam ik op een gegeven moment een filmpje tegen van iemand die met zijn smartphone zijn camera kon bedienen. Dat wilde ik ook kunnen want er zijn situaties denkbaar waarin een afstandbediening een goed idee is, omdat het anders onmogelijk is, of gevaarlijk.

Het zal herkenbaar zijn dat iedere nieuwe mogelijkheid op het gebied van fotografie vaak gepaard gaat met hoge kosten. Maar niet in dit geval! Er moeten een aantal zaken geregeld zijn, maar duur hoeft het niet te worden.

Benodigd:
  1. Een spiegelreflexcamera.
  2. Een smartphone, in mijn voorbeeld een Samsung Galaxy S3.
  3. Een app voor op de smartphone. In het geval van een Nikon is dat "DSLR Dashboard". In het geval van een Canon is dat "DSLR Controller". Deze werken ongeveer hetzelfde (check Youtube, hier staan voorbeeldfilmpjes). Kosten van de app: gratis! Verkrijgbaar via de Play Store van Google (dus gecontroleerd).
  4. De app vraagt bij de eerste keer opstarten om een andere app, nl. "OpenCV Manager". Deze is benodigd om het geheel werkend te krijgen. Bevindt zich ook in de Play Store, en ook deze is vrij te gebruiken.
  5. Er wordt standaard bij de camera een kabel geleverd om foto's naar de PC over te kunnen zetten. Aan de kant van de camera is dat bij mij een mini-USB-kabel, het andere uiteinde is USB. Bij de smartphone wordt een kabel geleverd die aan de kant van de smartphone micro-USB is en aan de andere zijde ook USB. USB kun je niet zomaar op USB aansluiten (allebei "mannetjes"). Nu zijn er in de handel kabels die als adapter werken, bijvoorbeeld van micro-USB naar OTG (zeg maar vrouwtjes-USB), en die moet je hebben. Kosten tussen de 5 en de 10 Euro.
Nu is het allemaal op elkaar aan te sluiten, waarna het er zo uitziet:



En nu is gelijk zichtbaar wat het verschil is met een traditionele afstandbediening: het liveview-beeld is op de smartphone zichtbaar. Het groene vierkantje is het geselecteerde focuspunt en het is mogelijk een ander punt te selecteren waarna de camera daarop zal scherpstellen. En dat door op een schermpje te tikken. De sluiter indrukken gaat op dezelfde manier.

Maar het wordt beter, veel beter. Want bijna alles van de camera is in te stellen via deze app: sluitertijd, diafragma, witbalans, isowaarde, bestandsformaat (JPEG of RAW), focus methode, focusgebied, belichtingscorrectie, flitsinstellingen, enzovoort enzovoort. Tevens is een reeks opnames programmeerbaar, zoals een HDR opname in 5 delen, telkens met 1 stop verschil. Of focus stacking, bijna niet te doen met de hand en hiermee wordt het geautomatiseerd: camera instellen, kopje koffie gaan drinken en als je terug komt is hij klaar.

Vanzelfsprekend kun je op de foto ook bekijken op het schermpje, maar of dat goed overkomt is de vraag. Maar een indicatie is wel fijn. Het is ook mogelijk de foto met GPS-data uit de smartphone te verrijken en daarna via sociale media te delen. Uiteraard kun je de foto's ook gewoon op de camera laten staan.

Geweldig toch? Ik heb er direct wat mee zitten spelen en ik zie absoluut mogelijkheden. En dat bijna gratis. Vanzelfsprekend is er een keerzijde. Omdat er via de liveview mode van de camera gewerkt wordt, staat de spiegel omhooggeklapt, anders zou er geen beeld zijn. Dit houdt de camera echter maar 20 minuten vol, daarna wordt het te warm en houdt hij er mee op. Er komt dan ook een teller in beeld die aftelt naar nul. Persoonlijk vind ik dit niet zo'n punt. Erger is dat als je een foto wilt maken en je drukt de ontspanknop in, dan moet eerst de spiegel naar beneden. Vervolgens omhoog aan het begin van de opname, omlaag aan het eind, en tenslotte weer omhoog om terug te keren in liveview mode. Probeer maar op de camera uit: ga naar Liveview mode en neem een foto. Er volgt een hele serie klik-klak-klik-klak en het duurt vrij lang (seconden). Het is dus niet snel en ook niet stil. Een burst van even 10 opnames achter elkaar gaat niet lukken, helaas. Maar toch zie ik er toegevoegde waarde in, en dat voor bijna nop.

Mocht je heel enthousiast zijn hierover en je hebt Nikon, wacht dan nog even, want het kan nog mooier, maar dat is voor een volgend artikel.

Bedankt en tot de volgende keer.

Robert van Brug