Vogelhutfotografie: Hut 1 Han Bouwmeester

Midden Maart 2014 heb ik samen met Wim Werrelman een dag in een fotohut doorgebracht. Dit keer een hut van de bekendste verhuurder van fotohutten in Nederland: Han Bouwmeester. Zijn hutten zijn gesitueerd in het mooie Twente. Han verhuurt al geruime tijd een aantal hutten en dat is te merken: de organisatie is prima, iedere stap in het proces klopt. Een aantal zaken die ik als prettig heb ervaren op een rijtje:

• Duidelijke afspraken
• Prettige en snelle communicatie
• Goede documentatie. Wel erg veel, ik kreeg in totaal een stuk of 20 pagina's.
• Redelijke prijs, zeker gezien de kwaliteit.
• Goede service: zo had ik een geheugenkaartje in de hut laten liggen en dat wordt opgestuurd.

De hut zelf is goed. Wat er fijn aan is:

• perfect laag standpunt, op ooghoogte met de vogels, vlak over het water wat mooie reflecties mogelijk maakt. Dit is essentieel.
• goed in open plek in bos gelegen zodat er redelijk veel licht doorkomt
• mooie stammetjes langs de rand van de vijver
• keurig aarde/mosrandje aan het einde van de vijver
• heel veel lege ruimte achter de vijver waardoor een mooie rustige achtergrond wordt bereikt
• geen spiegelglas. Voor sommigen is dit een nadeel (beweging en geluid van de fotograaf is waarneembaar voor de vogels), maar ik zie meer voordeel (scheelt ongeveer een stop licht)
• Materiaal om van alles te organiseren in kist achter de hut aanwezig (schepnet, pikhaak, schop, etc.)
• Gordijntjes/camouflagenet om inkijk verstoring vanuit de hut te minimaliseren
• Logboekje waarin bijgehouden kan worden wat er zoal waargenomen is.
• Kachel. Kost extra en is niet altijd nodig, maar op hele koude dagen geweldig. Wij hebben er geen gebruik van gemaakt.
• Ruim genoeg opgezet, al onze spullen konden er prima in.
• De hut is standaard voorzien van 2 Benro schommelkoppen. Met behulp van een snelkoppeling (type Arca Swiss) is montage snel en goed mogelijk.
• Nog beter dan de schommelkoppen is dat deze op rails staan waardoor zij heel soepel van links naar rechts verplaatsbaar zijn. Dit werkte fantastisch.
• Er zijn een aantal stammetjes aanwezig die gebruikt kunnen worden om neer te zetten.
• Er is een waterreservoir van waaruit het waterpeil eventueel verhoogd kan worden.

Er zijn altijd een aantal verbeteringen mogelijk. Dit viel Wim en mij op:

• De barkrukken bieden weinig steun en zijn wankel. Ergste is echter dat zij enorm piepen en kraken, dit verstoort wel degelijk.
• Er hangen een aantal gordijnen/camouflagenetten. De gordijnen zouden eigenlijk allemaal camonetten moeten zijn. Er zijn drie luiken aanwezig, waarbij alleen voor de buitenste twee een mooi mechanisme aanwezig is om ze vast te zetten.

Uitzicht vanuit de hut
Foto gemaakt met Samsung Galaxy S3 smartphone

Hut 1 heeft een nadeel ten opzichte van de andere hutten: er worden niet veel bijzondere soorten waargenomen. Mede hierom is de huur lager. Wat hebben wij dan wel gezien?

Dit beeld riep bij mij meteen deze bewerking op.
Voor het eerst heb ik een foto zo 'mishandeld', maar ik kon het niet laten. 

Koolmezen, heel veel koolmezen. Ik heb ze ook dagelijks in mijn tuin, maar daar kan ik er niet zulke mooie foto's van maken. Ook zijn het vrolijke vogeltjes die mogelijk meer gewilde soorten aantrekken.

Boomklever

Deze opname toont een andere tekortkoming voor vogelfotografen: de meerderheid van de vogels rond deze hut is geringd. En niet 1 keer met een subtiel metalen ringetje, maar overdadig, soms met 4 felgekleurde ringen rond de pootjes. Zonde en het heeft menige opname verpest die verder prachtig was. Dit is trouwens van tevoren netjes gecommuniceerd, maar het viel me toch tegen.

Merel (vrouw)

Deze pose vond ik wel leuk. Het opwippende staartje is volledig onscherp door de relatief lange sluitertijd. Ook deze dame is geringd overigens, maar niet overdreven.

Houtduif

Ook de Houtduif zie ik dagelijks in mijn achtertuin, maar door de vijver, het extreem lage standpunt, de vage achtergrond en het fotogenieke stuk boomstronk wordt dit toch een fraaie opname. En door de pose zijn de ringen niet zichtbaar.

Woelmuis

Deze Woelmuis was helemaal gewend aan de gang van zaken rond de hut. Hij snoepte van het aanwezige vogelvoer en schrok niet van de aanwezige vogels. Heel rap schoot hij heen en weer, tussen stammetjes door en onder en over obstakels heen. Hoogtepunt was dat hij op zijn achterpootjes ging staan om de hut in te kijken, hij zat op 20 cm van mijn gezicht. Maar maak er maar eens een foto van, hij is zo beweeglijk. Ik heb op een gegeven moment gezien dat hij dit tunneltje van schors in dook en heb er op gegokt dat hij er ook weer door terug zou komen. En dat deed hij. Leuke afleiding.

Glanskop

De Glanskop is het meest zeldzame dat we die dag gezien hebben. Met ring, dat wel. Hier zat hij prachtig op een bemost stuk boomstronk op slechts een paar meter. Dit is de hele opname, dus het detail dat zichtbaar is is enorm.

Eekhoorn

Naast de Woelmuis hadden we nog een zoogdier, deze fraaie Eekhoorn die af en toe kwam kijken.

De omstandigheden die dag waren redelijk uitdagend: bewolkt en dus behoorlijk donker. Dat betekent automatisch een groot diafragma, maar tegelijk zoveel mogelijk millimeters. Ik heb een tijd met 300 mm op f/2.8 gewerkt wat ik normaal niet doe omdat de brandpuntsafstand te kort is, maar in een kijkhut gaat het. Wát een fantastisch objectief is het dan. Overigens is bewolking voor fotografie een vloek en een zegen tegelijk. Een vloek omdat er weinig beschikbaar licht is, een zegen omdat het licht mooi diffuus is.
Zodra er iets meer licht kwam heb ik de 1.4x teleconverter ertussen gezet. En bij nog iets meer licht de 2.0x. Gelukkig kan de ISO-waarde zonder veel ruis op te leveren een stuk omhoog. Bij ISO 800 en zelfs 1600 is geen ruisonderdrukking nodig.
Er waren momenten dat het een beetje opentrok zodat ik zelfs heb kunnen experimenteren met teleconverter stacking. Dankzij de opstelling met goede ondersteuning door de schommelkop en nauwkeurig handmatig scherpstellen (AF doet het wel, maar niet snel/nauwkeurig) komen daar heel behoorlijke foto's uit:

Koolmees
@840 mm (300 mm f/2.8 + 2x + 1.4x TC), f/11, 1/ 100e sec., ISO 1600
Ongeveer 100% crop

Dit is ook nog een kleine uitsnede. De absolute scherpte ontbreekt hier, maar het is bruikbaar. Voor scherper resultaat is het beter om geen teleconverters te stacken en na afloop wat meer te croppen. Maar het experiment zelf was ook leuk om uit te voeren.

Ergens in Juni zit ik weer een dag in een boshut is de planning. Dit keer hut 4 waar meer bijzondere soorten waarneembaar zijn. Ik kijk er naar uit.

Bedankt weer voor het lezen,

Robert van Brug

Spreeuwenzwermen fotograferen

Ik ben begin Maart bij een spreeuwenzwerm gaan kijken. Wat een prachtig natuurfenomeen, en dat in ons overbevolkte landje. Echt genieten en een aanrader voor iedereen.
Normaal gesproken is het fotograferen van vogels een uitdaging voor specialisten, maar niet in dit geval. Dat komt omdat niet de spreeuwen afzonderlijk vastgelegd worden, maar de hele groep. En dat zijn er veel, heel veel. Schattingen liepen in de tienduizenden.

Spreeuwen leven in groepen van tientallen tot enige honderden gedurende de dag. Tegen zonsondergang verlaten deze groepen de weilanden en bomen waar ze zitten en gaan zwermen. Hier het moment dat een groep vertrekt:

Deze zwermen zijn nog niet indrukwekkend in omvang, maar ze zoeken elkaar op. Hier een al iets grotere groep die uit de verte aankwam:

Hier hoopte ik ook op: dat de zwerm zich tegen de zonsondergang zou ophouden. Hier heeft de lucht de mooiste kleuren. Helaas, die avond hadden ze collectief besloten aan de andere kant hun kunsten te gaan vertonen. Doordat ze zich als een organisme lijken te gedragen en heen en weer golven is er regelmatig een fraaie vorm in de lucht te zien, opgebouwd uit ontelbare spreeuwen, zo zie ik hier bijvoorbeeld een blad in:

En wat is dit? Een vingerafdruk? Een schoenafdruk? Zeg het maar.

Hier wat meer overzicht, waarbij mooi zichtbaar is hoe de vogels boven de bomen vliegen. Dit is toch onmiskenbaar een vogel in vlucht, toepasselijk:

En tenslotte deze: de kussende mond. 

Ik kan iedereen aanraden dit een keer te gaan bekijken. Het is een paar weken in het voorjaar en in het najaar weer. Via www.waarneming.nl kan in de gaten worden gehouden waar grote groepen zich ophouden. De spreeuwen zijn totaal niet schuw, ook dat is met vogels wel eens anders.
Apparatuur hoeft ook niet heel gek, ik zag ter plaatse mensen met hun smartphone redelijke foto's (en filmpjes) maken. Betere apparatuur helpt natuurlijk wel. Op het laatst was het erg donker en dan kan er met professionele apparatuur doorgewerkt worden waar de rest het moet opgeven. Een 70-200 mm-lens (f/2.8) is ideaal, maar de zwerm kan dan ook te dichtbij zijn, wat een 24-70 f/2.8 de beste keuze maakt. Maar eigenlijk kan het met bijna alles wel, gewoon doen en genieten.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug

CKE Fotogroep 6: Fotoshoot met Anne en Romy

Met de cursus zijn we onlangs weer de studio ingedoken om het geleerde van de afgelopen paar lessen in de praktijk te gaan brengen. Voor de gelegenheid had ik twee modellen geregeld: mijn buurmeisje Anne en een vriendin van haar, Romy. Anne is blank en donkerblond, terwijl Romy donker is. Ook de kleding was respectievelijk licht en donker. Dit geeft verschillende effecten, zeker als dat ook nog gecombineerd wordt met een high key en low key opstelling.

We zijn begonnen met een high key opstelling: witte achtergrond met twee flitsers erop gericht om hem wit te houden en twee softboxen vlak naast elkaar om het model mooi egaal te belichten. Anne is de logische keuze voor deze opstelling. Ik heb al vaker foto's van haar in een studio gemaakt, dus ik heb vooral mijn medecursisten hun gang laten gaan. Dat is wel een nadeel overigens: 1 fotograaf bedient de studioflitsers, de rest kan alleen kijken en assisteren.

Nikon D600 + 24-70 f/2.8 @70mm
ISO 100, f/11, 1/125e sec.
4 studioflitsers: 2x 500Ws, 2x 600Ws

Typische studio-instellingen: 1/125e seconde is de snelste synchronisatietijd tussen de camera en de studioflitsers, ISO 100 is de laagste waarde voor maximale beeldkwaliteit en f/11 is dan de resulterende waarde om de belichting juist te krijgen. De studiolampen geven enorm veel licht af wat dit soort instellingen nodig maakt.

Bovenstaande is erg standaard, geen spannend plaatje, netjes belicht. Dankzij de beide softboxen, één van links en één van rechts is er geen schaduw zichtbaar. Het is ook een heel flatteuze belichting, alle oneffenheden, voor zover die er zouden zijn bij een meisje van 15, worden uitgevlakt door dit licht. Deze foto is nauwelijks nabewerkt.
Wat wel opvalt is dat de twee softboxen in de reflectie van Anne's ogen zichtbaar zijn als twee witte vlakjes naast elkaar. Dat geeft een wat vreemd beeld. Idealiter zou de opstelling dan ook beter twee softboxen boven elkaar zijn en daar tussendoor fotograferen, maar dat was bij CKE niet mogelijk.

Anne met wapperende haren
Nikon D600 + 24-70 f/2.8 @40mm
ISO 100, f/11, 1/80e sec.
3 studioflitsers: 1x 500Ws, 2x 600Ws

Bovenstaande is dezelfde witte achtergrond, maar nu slechts door 1 achtergrondlamp belicht (de linker), op minder vermogen. Deze niet egale achtergrond is al wat dynamischer. Maar natuurlijk zijn het de wapperende haren die echt de aandacht pakken. Waar dat met behulp van een ventilator kan worden bewerkstelligt is het hier gedaan door met een perspex plaat te wapperen. Dit soort creatieve opnames vind ik heerlijk om te doen.

Behalve high key was de andere helft van de studio omgebouwd tot low key omgeving. Veel zwarte doeken en achtergrond en slechts 1 of 2 spots op het model. Hier hebben we gekozen voor een continu licht, simpelweg omdat de flitsers op waren. Dit heeft voor een les als voordeel dat meer mensen tegelijk kunnen fotograferen.

Romy in low key
Nikon D600 + 24-70 f/2.8 @70mm
ISO 200, f/2.8, 1/100e sec.

Dat ene continu licht levert veel minder vermogen dan 4 flitsers. Dat moet ook, maar in de instellingen moet je daar wel rekening mee houden.

Romy in low key
Nikon D600 + 105 mm macro f/2.8
ISO 200, f/4, 1/50e sec.

Voor net iets meer bereik ben ik overgestapt op de macrolens. Bovendien levert deze een prachtig rijk gedetailleerd beeld. Ik heb even lopen zoeken naar een hoek waar nog maar 1 oog van Romy zichtbaar was, maar dan wel met licht erin. Hier is duidelijk een tweede lamp op haar prachtige bos haar gericht.

Natuurlijk kan ook een blank model in een low key omgeving:

Anne in de rook
Nikon D600 + 105 mm macro f/2.8
ISO 400, f/2.8, 1/200e sec.

Soms komt het goed van pas als er een roker aanwezig is. Ook al is het officieel hier niet toegestaan om te roken, hier gebeurde dat om creatieve redenen. Achteraf niet zo handig om het lampstatief uit haar hoofd te laten komen.

Een donker model in een high key omgeving kan natuurlijk ook:

Romy in high key
Nikon D600 + 105 mm macro f/2.8
ISO 100, f/8, 1/125e sec.
3 studioflitsers: 2x 500Ws, 1x 600Ws

 Hier was de achtergrond door 2 flitsers verlicht, terwijl maar 1 van beide softboxen gebruikt werd.

Wat meer experimenteel dan:

Bohemian Rhapsody pose

Weinig flatteus, wat overblijft is min of meer de vorm van de schedel, maar leuk om een keer te doen.

Dan is dit mooier:

Romy met hoed in low key

Dit was erg mooi om te zien en nog lastig om goed vast te leggen. Het deed mij een beetje aan Michael Jackson denken met Smooth Criminal.

Uiteindelijk was denk ik iedereen tevreden met weer een vruchtbare avond studiowerk. Dank aan de gelegenheidsmodellen Anne en Romy die het prima hebben gedaan!

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug

CKE Fotogroep 4: nog meer creatief gedoe met een flitser

Na theoretische achtergrond en de eerste probeerselen in de praktijk, zijn we de les daarna verder gegaan met creatief bezig zijn met belichting. Hierbij de resultaten:

Een paar reacties op bovenstaande foto zijn: "zijn dat tweelingbroers?" en "dat is het betere photoshop". Geen van beide waar, het is 1 foto waar 1 persoon twee keer opstaat.
Camera op statief in een goed verduisterde fotostudio, scherpstellen op de persoon op de stoel. Belichting op 10 seconden. Alle lichten uit, dus ook geen continulicht dat gebruikelijk is bij studiolampen. 1 keer flitsen, waarna het onderwerp opstaat en de andere pose aanneemt, nu nog een keer flitsen.
Let op dat bij een lichtere achtergrond de het beeld doorzichtig wordt, zoals te zien bij de vloer, maar nog beter bij de zitting van de stoel. Het gedeelte voor het zwarte gordijn is prima gelukt.

Dit is eenzelfde vervreemdende foto. Verkregen door 30 seconden te belichten waarna er 7 keer geflitst is. Na iedere flits doet Teus zijn armen een klein stukje verder. De overige beelden worden veroorzaakt door medecursisten Pia en Sylvia die achter Teus gingen staan zwaaien.

Nog een dubbele belichtingssituatie, hierbij met docent Roberto Bogers die bij de eerste keer flitsen wel op de stoel zat (let op de afstandbediening in zijn handen) en bij de tweede keer helemaal uit beeld was verdwenen. Door de lichtere achtergrond hier wordt hij daardoor doorzichtig. Spookachtig.

Dit was compleet iets anders: Sylvia hield haar handen aan de zijkant van haar hoofd terwijl van achteren een felle spot door haar haar scheen. Door nu flink te wapperen voor haar hoofd beweegt haar haar en wordt dit mooi uitgelicht.

Weer met tegenlicht, maar dit keer zonder gewapper. Een sjaal werd nu tussen Sylvia en de lens gehouden, waardoor zij zelf een schaduw op de sjaal veroorzaakte. Door het noppenpatroon werkt deze foto goed.

Laastste foto van de avond, combinatie van alles: twee sjaals, 1 voor en 1 achter Milou, spot als tegenlicht en wapperen om haar haar in beweging te krijgen. Hier heb ik de foto in de nabewerking redelijk wat lichter gemaakt zodat haar ogen weer net zichtbaar werden.

De mogelijkheden zijn eindeloos en worden alleen door de eigen fantasie begrensd. Internet staat vol met allerhande creatieve mogelijkheden. Bedenk het en probeer het, het is leuk om te doen en het levert waanzinnige beelden op.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug

Flits 2: Voorkomen schaduwen bij het flitsen

Onlangs hoorde ik een discussie over lelijke slagschaduwen die bij het gebruik van een flitser veroorzaakt kunnen worden en hoe die te voorkomen. Uitleggen hoe het werkt is één ding, het laten zien spreekt wellicht meer tot de verbeelding.

Er zijn een aantal zaken waar rekening mee gehouden moet worden indien de flitser gebruikt wordt:

• De afstand onderwerp-achtergrond. Als deze afstand groot is, dan zal er geen storende schaduw kunnen ontstaan. Het plaatsen van een model vlak voor een egale witte muur is echter vragen om problemen.
• De afstand fotograaf-onderwerp. Als de fotograaf relatief dicht bij het onderwerp staat heeft de flits die benodigd is om het onderwerp goed te belichten nauwelijks kracht nodig. Deze zal de achtergrond dan ook niet overstralen.
• De hoeveelheid omgevingslicht. Als er veel omgevingslicht is is er maar een beperkte hoeveelheid flitslicht nodig, waarbij het omgevingslicht ook nog de schaduw van de flitser oplicht.
• De hoek waaronder geflitst wordt. Bij indirect flitsen via het plafond zal de schaduw laag achter het model op de achtergrond vallen, onzichtbaar op de foto. Dit kan ook bereikt worden met flitsen via een muur, maar het kan ook juist hierdoor misgaan.

Tijd voor voorbeelden om het te illustreren. Allemaal met Iris als model, gehuld in Spaanse jurk en indianentooi. Tja.... Allemaal gemaakt voor de gangdeur, midden op een bewolkte dag.

ISO 100, 1/160e sec, f/4.5
Rechtstreeks geflitst

Menige fotograaf zal een lage ISO-waarde opzoeken (zoals hier 100) zodra de flitser op de camera geactiveerd wordt. Camera op sluitertijdvoorkeur (S-stand) en 1/160e gekozen om eventuele beweging te bevriezen. Camera koos als resultante zelf f/4.5 wat het maximale diafragma van dit objectief is.

Dit is wat we niet willen: duidelijk aanwezige schaduwen. In de nabewerking kunnen we vast wel de schaduwen wegpoetsen, maar misschien zijn ze helemaal te vermijden.

Ondanks het rechtstreekse flitsen was de foto nog wat aan de donkere kant (ruimte aan de rechterzijde van het histogram). Dit is in de nabewerking rechtgetrokken.

ISO 100, 1/160e sec, f/4.5

Rechtstreeks geflitst

Flitsbelichtingscompensatie: +2 EV

Hier is geprobeerd door de flitser op +2 stops te laten flitsen om de foto lichter te krijgen. Dat lukt maar beperkt, met name Iris die het dichtste bij staat is lichter, overbelicht zelfs, de achtergrond heeft het al minder effect op.

Overigens hoor ik regelmatig fotografen praten over harder of zachter flitsen. Dat is een misverstand: een flitser flitst altijd precies even hard (zelfde lichtintensiteit), maar de duur van de flits kan variëren. Bij +2 EV duurt de flits 4 keer zo lang. Zelfs een lange flits zal zeer kort zijn, reken op rond de 1/1000e seconde.

Dit levert in ieder geval nog steeds lelijke schaduwen op, tijd voor iets anders:

ISO 800, 1/30e sec., f/4.5

Rechtstreeks geflitst

Dit lijkt er al veel meer op. Er zijn nog wat lichte schaduwen zichtbaar, maar deze zijn niet meer erg storend, althans niet voor mij. De foto hoefde ook niet meer nabewerkt te worden: door de hogere ISO-waarde was hij helemaal lichter en werd het histogram netjes gevuld. 

Natuurlijk kan dit nog gereduceerd worden door Iris iets verder van de deur in de achtergrond vandaag te halen. Maar dat is niet eens nodig:

ISO 800, 1/30e sec., f/4.5

Indirect geflitst via het plafond

Zelfde situatie als hiervoor, alleen nu de flitskop naar boven gericht. Dat resulteert in een lichtvlek op het plafond die Iris veel regelmatiger belicht dan bij rechtstreeks flitsen. Dit werkt alleen indien er een plafond aanwezig is dat bruikbaar is, d.w.z. niet te hoog en wit van kleur. De lichtvlek die hier Iris belicht bevindt zich recht boven de fotograaf en veroorzaakt een schaduw laag achter Iris, buiten beeld.

Dat is alles. Nooit meer lelijke schaduwen!

Details:

• Niet iedereen beschikt over een reportage- of opzetflitser. Dat betekent dat de ingebouwde flitser gebruikt moet worden. In dat geval is foto 3 het hoogst haalbare want indirect flitsen kan niet.
• Een fotostudio is een compleet andere omgeving waar het licht 100% onder controle is. Doorgaans wordt er van relatief dichtbij (zacht licht) geflitst door een softbox of flitsparaplu heen (ook om zacht licht te krijgen), maar wel rechtstreeks, nooit via het plafond. Het model wordt echter een paar meter voor de achtergrond geplaatst en de schaduw die dan nog overblijft wordt met één of twee extra flitsers weggeflitst.
• In het geval van een donkerbruin schrootjesplafond, of helemaal geen plafond moet er rechtstreeks geflitst worden. Zolang dan het onderwerp maar niet te dicht op de achtergrond staat gaat ook dat goed.
• De flits kan van de camera losgekoppeld worden om het licht uit een andere hoek te krijgen dan waar de camera zich bevindt. Dit kan iets toevoegen maar het kan ook misgaan:

Iris met enorme schaduw én lelijke lichtvlek

Hiermee wordt het probleem alleen maar groter, kijk hiermee uit. Dit kan alleen maar met succes worden gebruikt als de achtergrond wat verder weg is, of zwart want dat absorbeert alle licht.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug

CKE Fotogroep 3: spelen met aanwezig licht en de flitser

Binnen mijn cursus bij het CKE zijn we inmiddels beland bij de tweede docent van dit jaar: Roberto Bogers. Roberto is een meer technisch georiënteerde docent dan ik hiervoor heb meegemaakt en dat past erg goed bij mij.

Het onderwerp van dit tweede cursusblok is complexe lichtsituaties. Dit gaat gepaard met een berg theorie over de werking van een flitser, hoe dit te combineren met bestaand licht, hoe de flitser te gebruiken los van de camera, enzovoort. We hebben slechts 1 opdracht meegekregen en die luidt:

Maak een foto waarin drie lichtbronnen een zichtbare rol spelen.

Verder is alles vrij. Het mag dus de zon, een lamp en een flitser zijn. Of een kaars, een lantaarnpaal en sterretjes. Of de maan, een zaklamp en een verkeerslicht. De foto mag samengesteld zijn uit meer opnames. Ik heb inmiddels wat ideeën en deze zijn ook al besproken in de groep. Grappig hoe divers dit uitpakt. Sommigen hebben zelfs al resultaten (erg fraai) maar ik moet nog beginnen.

Ondertussen hebben we gisteravond 4 februari 2014 wat gespeeld in de fotostudio. Bij gebrek aan een model moesten we foto's van elkaar nemen, maar niet zomaar, er was een uitdagende opdracht.

Opstelling in de CKE fotostudio

Afwisselend mocht iemand model gaan staan voor een (midden)grijs achtergrondscherm. Dit is hier niet zichtbaar op de foto. Het scherm werd belicht door de softbox links in beeld. Helemaal rechts achterin de studio was ook nog een lamp aan, maar met elkaar was het niet veel licht, uitdagend genoeg.

De opdracht was om te komen tot een foto van het model van dat moment met een zwarte achtergrond. Het model moet juist belicht zijn. Logischerwijs moet dus de achtergrond behoorlijk onderbelicht zijn, maar er staat wel een lamp op, bovendien flits je ook nog in de richting van diezelfde achtergrond.

Werkwijze:

1. Zet de flitser uit
2. Stel scherp op het model en belicht steeds meer onder, totdat de achtergrond donker genoeg is
3. Neem deze instelling over in de M-stand
4. Zet nu de flitser aan
5. Flitsbelichtingscompensatie op behoorlijk onderbelichten. Er dient een klein flitsje gegenereert te worden om de voorgrond in te vullen, maar niet teveel. 

Er zijn een aantal factoren waar rekening mee gehouden dient te worden:

• Diafragma. Als dit dichtgeknepen wordt (hoog f-getal) dan wordt de achtergrond donkerder.
• Sluitertijd: hoe korter de sluitertijd, des te donkerder de opname. Door de aanwezigheid van een flitser moet er rekening gehouden worden met de flitssynchronisatietijd. Deze is doorgaans 1/200e of 1/250e van een seconde. Langere sluitertijd mag, korter niet.
• ISO: zo laag mogelijk in principe bij studiowerk. Als de iso verhoogd wordt resulteert dit in een lichter beeld en dat geldt voor de hele opname, zowel het geflitste deel als het deel zonder flits.
• Afstand model-achtergrond. Als het model te dicht op de achtergrond gaat staan dan staat hij/zij in bovenstaande opstelling in het licht van de lamp, maar dan valt het flitslicht ook nog op de achtergrond. Staat het model voldoende van de achtergrond af, dan wordt het eenvoudiger.
• Afstand fotograaf-model. Als de fotograaf dicht bij het onderwerp staat, dan hoeft er maar een beetje ingeflitst te worden zonder dat de achtergrond belicht wordt.

Uit het voorgaande is af te leiden dat een goed startpunt bestaat uit het lage iso (100), een wat geknepen diafragma en een sluitertijd die daarbij past. Deze zal vrij lang zijn omdat er weinig aanwezig licht is. Model redelijk ver van de achtergrond af en fotografen vrij dicht op het model. En dan is het trial and error:

• Achtergrond te licht: diafragma knijpen of sluitertijd korter
• Achtergrond belicht door flitser: model verder van achtergrond af
• Model overbelicht: minder flits gebruiken of verder van model af gaan staan

Na heel wat uitproberen lukte dit iedereen. De tweede opdracht van de avond lag in het verlengde van de eerste: de achtergrond moet nu wit worden. Dat ging al een stuk sneller omdat inmiddels de knoppen waar aan gedraaid kan worden bekend zijn.

ISO 800, 1/10e sec., f/2.8
Geen flitsbelichtingscompensatie
model: Marjolein

Het open diafragma is hier een stuk logischer. Sluitertijd is behoorlijk lang en een kritische blik ziet ook dat het haar bewogen is. De flits zelf is zeer kort (<1/1000e sec.), maar het omgevingslicht veroorzaakt toch wat beweging. 

Met de lange sluitertijden, vooral bij de opdracht om de achtergrond wit te krijgen, kan dit makkelijk gebeuren. Oplossing is het verder verhogen van de ISO waardoor de sluitertijd omlaag kan. Waarschijnlijk is dit een fenomeen waar echte paparazzi veel mee te maken hebben.

Vervolgens werd er wat geëxperimenteerd met lange sluitertijden met flits, al dan niet in combinatie met een selfie. Dat levert bijvoorbeeld het volgende op:

ISO 200, 1/5e sec., f/5
Daniël in actie

Handmatig scherpstellen, autofocus uit. Camera van links naar rechts (of andersom) over het onderwerp trekken en bij het passeren van het onderwerp afdrukken. Flits op het eerste gordijn. Op het tweede gordijn wordt de timing erg lastig.

Selfie, ISO 50, 1 sec., f/6.3

Een selfie met een spiegelreflexcamera is nog niet zo makkelijk. Ik draai langzaam rond in de studio en druk dan af. De camera is vast ten opzichte van mij en de flits bevriest mij, maar de achtergrond is bewogen.

Milou, sta toch eens stil!

Milou doet het slimmer: haar camera heeft een hoger standpunt waardoor er een beter resultaat uitkomt, met minder onderkin, meer geprononceerde kaaklijn.

Het was weer een leuk avondje. En volgende week gaan we gewoon verder, wordt vervolgd.

Recept voor rijst met hete kip

Een keer heel iets anders: een recept! Ik heb geen ambities in culinaire richting, maar dit gerecht vind ik zelf zó lekker (waarderingscijfer: 9), dat ik het graag met jullie deel. Ik hoop dat jullie er net zo van genieten zoals ik dat zelf doe. Uiteraard wordt dit bericht wel gelardeerd met foto's.

Benodigdheden:

300 gram kipfilet
200 gram rijst
1 komkommer
1 el olie (een eetlepel olijfolie voor bakken en braden, dus ;-)
100 ml ketjap manis
3 theelepels (tl?) sambal oelek
50 ml ketchup
3-4 el  pindakaas
bakje champignons
snufje zout en peper

Bereiding:

Snijdt de kip in stukjes. Er is kip in reepjes te koop in de supermarkten, maar het is beter dit zelf te doen.
De champignons moeten in plakjes gesneden worden. Deze kunnen wel voorgesneden gekocht worden.
Doe een scheutje olijfolie in de pan, en zet de pan op het vuur. Zodra het warm is de kip en champignons in de hete olie doen.

Breng de kip op smaak met een snufje zout en peper. De kip en champignons goudbruin bakken, ongeveer zo:

Voeg vervolgens de ketjap en ketchup toe

 en 200 ml water (een standaardglas, geen maatbeker nodig). Doorroeren om saus goed te verdelen.

Breng aan de kook. Zodra het kookt, deksel op de pan en vuur laag zetten.
Zet nu ook het water op om de rijst te koken.
Zo 15 minuten laten staan, de kip wordt nu heerlijk gestoofd.
Dit is een goed moment om de komkommer te schillen en in dunne plakjes te snijden.

Na 15 minuten stoven ziet het er al goed uit. Voeg nu een paar flinke eetlepels pindakaas en wat theelepels sambal toe. Tevens een beetje zout toevoegen, het zogenaamde mespuntje. Roer dit alles goed door elkaar tot een dikke substantie ontstaat. Deksel niet meer op de pan doen.

Na 5 minuten is de saus ingedikt en is het feitelijk klaar.

Om het af te maken serveren met kroepoek, atjar tjampoer, gebakken uitjes en zoetzure augurkjes. Dit zijn allemaal standaard potjes bij de supermarkt. De plakjes komkommer geven ook een frisse bijsmaak aan het geheel. Smaakt goed met water, maar ook met een flesje bier.

Eet smakelijk!

Robert van Brug