zondag 30 augustus 2015

Sony A7R II

Recentelijk heeft Sony de A7R II geïntroduceerd en dat is als een bom ingeslagen in de camerawereld. Voor- en tegenstanders buitelen op diverse internetfora over elkaar heen in een poging elkaar te overtuigen van het eigen gelijk. De voorgangers van dit model, de A7R en A7S brachten niet zoveel beroering teweeg. Toch waren ook dat Full Frame systeemcamera's, dus zonder spiegel.

Sony ILCE-7RM2 = α7R-II
Al in 2012 heb ik een artikel geschreven over de verschillende soorten camera's. Mijn conclusie was dat systeemcamera's weinig voordelen boden, maar korte tijd later moest ik die conclusie al deels herzien. In Juli 2013 schreef ik voor Kieskeurig.nl een review over een Nikon1 camera, met al een positiever beeld, maar ik zou nog steeds niet overstappen. En geen enkele serieuze fotograaf zou dat doen, dit was hooguit leuk voor erbij.

Maar nu niet meer! Deze Sony heeft indrukwekkende specificaties, ik noem een paar opvallende zaken:
  • 42 megapixel sensor. 6 Meer dan de Nikon D810. Bovendien de eerste Full Frame sensor met achtergrondverlichting. Dit helpt o.a. de autofocus prestatie.
  • 4K video, intern. Geen gepruts meer met externe oplag, gewoon op de geheugenkaart. Wel een grote en snelle geheugenkaart, dat wel.
  • Een elektronische zoeker die het beste beeld ooit levert voor dit type. Met Zeiss T*-coating om reflecties tegen te gaan. Sterkste vergroting ooit (0,78*)
  • Ingebouwde WiFi/NFC voor weergave op smartphone of TV
  • Autofocus met 399 scherpstelpunten met fasedetectie én 25 met contrastdetectie, die over een zeer groot deel van het beeld verspreid liggen. Dit is echt een stap vooruit.
  • Een stille opname modus, ideaal voor een aantal vormen van natuurfotografie, maar ook bijvoorbeeld bij bruiloften, begrafenissen, straatfotografie, etc.
  • En dat alles zit verpakt in een stevige maar verrassend compacte en lichte behuizing (625 gram incl. batterij. De Nikon D810 met batterij weegt 980 gram).
  • Adviesprijs: 3500€ (alleen de body). Hierdoor positioneert Sony doelbewust dit model naast de toppers van Canon en Nikon.
En dat is de verschuiving: systeemcamera's zijn niet meer iets voor erbij, het zijn volwaardige alternatieven. Maar is de camera ook echt zo goed?

De Sony A7RII is volgens een test van het toonaangevende DxO Mark de beste camera van dit moment. Punt. Beter dan de Nikon D810 (die daarmee onttroont wordt). De Canon 5DS/R ligt ver achter in prestatie:
Scores van de Sony A7R II t.o.v. de grootste concurrenten
Voor de volledigheid: Canon 1D-X scoort 82, Nikon D4S scoort 89. En dat zijn de vlaggenschepen van 6000€/stuk.

Ik kan me goed voorstellen dat er een koerswijziging door Canon en Nikon gaat volgen. Voor de consument is dat alleen maar goed; er komt meer aanbod en de fabrikanten dwingen elkaar tot betere producten.

De internetfora stonden vol met argumenten en tegenargumenten n.a.v. dit product. Een paar licht ik er uit, voorzien van mijn mening hierover:
  • "Sony is heel beschermend, andere aanbieders van accessoires krijgen nauwelijks de gelegenheid om een passend product te maken." Er lijken nogal wat accessoires te verkrijgen, maar het zal minder zijn dan voor Canon/Nikon. Als Sony serieus doorgaat met investeren in de fotografietak zal dit gat snel kleiner worden.
  • "Sony heeft geen serieus aanbod in objectieven." Ik ben er even voor gaan zitten, maar het zijn er veel en het worden er in hoog tempo meer. Deze objectieven zijn over het algemeen van hoge kwaliteit. Het helpt ook dat oude Minolta-objectieven ook gebruikt kunnen worden.
  • "Een elektronische zoeker is minder goed dan een optische zoeker." Waar en niet waar. Het zoekerbeeld kan softwarematig makkelijker worden aangepast aan de eigen wensen, maar de helderheid van een optische zoeker van de pro-bodies (Nikon D810/D4S bijvoorbeeld) is nog beter. Ook blijft de zoeker beeld geven tijdens het afdrukken bij een optische zoeker. Persoonlijk ervaar ik dit niet als probleem. Mijn Nikon1 werkt precies hetzelfde.
  • "De batterijen gaan een stuk minder lang mee." Helemaal waar. Komt door gebruik van het scherm achterop of de elektronische zoeker. Sony claimt 290 opnames via de zoeker/340 via het scherm. Volgens dezelfde CIPA-norm maakt de Nikon D810 er 1200 op 1 batterij. Het zal afhankelijk zijn van de vorm van fotografie of dit een probleem is. En een extra accu, of een paar, lost het probleem op.
Genoeg meningen van anderen voor nu. City Foto in Eindhoven had Sony ambassadeur Gustav Kiburg uitgenodigd om tekst en uitleg over Sony camera's te komen geven. Dit gaf mij de gelegenheid om dit spul zelf te proberen en wat kritische vragen te stellen. Hier kwam een boel extra informatie uit, zeker omdat ik niet veel over Sony camera's wist:

Adapters voor A-mount objectieven naar E-mount body's
De LA-EA3 (links) en de LA-EA4 (rechts)
  • Sony heeft E-mount voor zijn systeemcamera's. Voor de DSLR's (A58/A77/A99 bijvoorbeeld) zijn er A-mount objectieven. Maar deze kunnen wel op de systeemcamera's gebruikt worden, via een adapter LA-EA3 en 4.
  • In E-mount zijn er kwalitatief hoogwaardige objectieven verkrijgbaar (zowel de eigen G-lenzen, maar ook Zeiss), maar vaak minder lichtsterk. Er zijn bijvoorbeeld 24-70mm en 70-200mm's in f/4. Dit is bewust gedaan om het gewicht te kunnen drukken. Anders zou een loodzwaar objectief de gewichtsreductie van de systeemcamera teniet doen. Klinkt logisch. Van Zeiss zijn er overigens wel lichtsterke primes, zoals de 35 f/1.4 en de 55 f/1.8.
  • Voor de liefhebber van f/2.8 objectieven geldt dat er een A-mount gebruikt kan worden via een adapter. Dit geldt ook voor de Sony 300mm f/2.8, de 70-400mm en de 500mm f/4. Deze objectieven zijn dusdanig groot en zwaar dat het gereduceerde gewicht van de camera er niet toe doet. Voor veel van de objectieven geldt dat ze duurder zijn dan de tegenhangers van Canon en Nikon.
  • De adapter LA-EA3 (159€) is benodigd om A-mount objectieven op E-mount body's te kunnen aansluiten. Tenminste, voor zover deze een eigen AF-motor hebben. Alle SAM en SSM-objectieven met A-mount werken hiermee op de A7R II. Dat zijn bijna alle objectieven van wat recentere datum.
  • De adapter LA-EA4 (adviesprijs 349€) is voor de oudere objectieven (zogenaamde 'screw-drive lenses'). Deze werkt op zich ook goed, maar heeft een eigen AF-systeem op de eigen halfdoorlatende spiegel. Hierdoor gaat een derde/halve stop licht verloren, maar ook het AF-systeem van de camera en dat is erger. Nu kan er nog maar van de 15 punten van de adapter gebruik gemaakt worden. 
  • Via een adapter kunnen alle nieuwere Canon objectieven gewoon gebruikt worden. Hiervoor is een Metabones adapter op de markt (499€). Maar een fotograaf die niet meer tevreden is over Canon maar wel zwaar heeft geïnvesteerd in objectieven heeft er nu een alternatief bij. En er schijnt er ook een voor Nikon te komen. Ook hiervoor geldt: geen nadelen, de objectieven werken dan gewoon zoals het hoort.
  • De stille opname modus is stil, heel erg stil. Ik heb mijn oor tegen de behuizing gedrukt en opnames gemaakt, maar er volgt geen 'klik'. Enige dat ik hoorde/voelde was de vibratiereductie die in werking trad. Enige nadeel dat hieraan kleeft is dat er in 12-bits opnames gemaakt worden en niet langer in 14-bits. Dit is minder, maar ik daag eenieder uit om het verschil te zien.
  • AF micro adjustment is niet nodig doordat de AF sensoren op de camerasensor zitten.
  • De camera zit vol met allerhande slimmigheden, zoals: 
    • Zo is er de mogelijkheid om op het scherm te zien welk deel van het beeld scherp is. Handig bij manual focus objectieven of bij macrofotografie. 
    • Vibratie reductie zit in de camerabody, niet in het objectief. Dit is een gevanceerd systeem dat over 5 assen bewegingen van de fotograaf compenseert. Voordeel is dat het niet in iedere lens apart ingebouwd hoeft te worden. Uiteindelijk zal dit voordeliger/lichter zijn.
    • Er kan gekozen worden welke informatie er in de zoeker getoond moet worden. Voor het scherm achterop kan dit separaat. Ook mogelijk is het bijvoorbeeld om een live histogram te zien.
    • Het scherm kan gekanteld worden waardoor over mensen heen fotograferen of laag bij de grond werken makkelijker wordt gemaakt. Geen hoekzoeker meer nodig. De Nikon D750 heeft dit ook en ook hier was ik er al voorstander van.
Er was de mogelijkheid de camera zelf uit te proberen. Met mijn eigen geheugenkaart erin, dus ik kan wat testresultaten laten zien. Gelukkig had ik niet heel veel opnames gemaakt, want wat zijn de bestanden groot! 41MB per RAW (ARW) bestand. Maar het zijn dan ook opnames in een van 7952x5304 pixels. Ik heb me vooral gericht op de ruisprestatie, dus ik heb de ISO flink opgeschroefd. De volgende beelden zijn omgezet vanuit RAW naar JPEG en minimaal bewerkt.

Sony A7R II met FE 55mm f/1.8ZA (Zeiss objectief)
Diafragma-voorkeur, f/1.8, 1/800e seconde, ISO 6400
Hele beeld
ISO6400 is een hoge waarde om te gebruiken, maar dit is het beste toestel in de wereld. En dit zonder moeilijk te doen, gewoon uit de hand, richten en afdrukken. Opname lijkt me zeer bruikbaar van kwaliteit. Er is wel ruis in dit beeld, maar dat wordt pas zichtbaar op een 100% crop:

Sony A7R II met FE 55mm f/1.8ZA (Zeiss objectief)
Diafragma-voorkeur, f/1.8, 1/800e seconde, ISO 6400
100% crop
Er is ruis. Maar niet heel veel. We gaan door:

Sony A7R II met FE 70-200mm f/4 G OSS
Diafragma-voorkeur, f/5, 1/500e seconde, ISO 12800, -2EV
Hele beeld
En weer een heel bruikbaar beeld, ook op 12800 ISO geen problemen.

Sony A7R II met FE 70-200mm f/4 G OSS
Diafragma-voorkeur, f/5, 1/500e seconde, ISO 12800, -2EV
100% crop
Ook hier is ruis zichtbaar, maar het valt mee. En de kleuren kloppen niet meer helemaal. We kunnen echter nog verder:
Sony A7R II met FE 16-35 f/4 ZA OSS
Diafragma-voorkeur, f/5, 1/400e seconde, ISO 25600
Hele beeld
Ook in de sterk verkleinde foto begin ik nu in de schaduwen wat aberraties te zien. En op 100%:
Sony A7R II met FE 16-35 f/4 ZA OSS
Diafragma-voorkeur, f/5, 1/400e seconde, ISO 25600
100% crop
Dit is serieus veel ruis. Maar op 25600 is dat ook niet gek, en bij verkleining van het hele beeld is het nog steeds bruikbaar. En we zijn er nog niet:
Sony A7R II met FE 70-200mm f/4 G OSS
Diafragma-voorkeur, f/5, 1/5000e seconde, ISO 102400
Hele beeld
De maximale instelling is ISO102400. En ook die is na verkleining bruikbaar. Er zijn wel wat zaken zichbaar die niet kloppen, maar dit is toch indrukwekkend. De crop is minder bruikbaar:
Sony A7R II met FE 70-200mm f/4 G OSS
Diafragma-voorkeur, f/5, 1/5000e seconde, ISO 102400, 100% crop
Bedenk dat ik geen enkele vorm van ruisonderdrukking heb gebruikt noch de beelden op andere wijze heb bewerkt, dus dit is een worst case scenario, zeker de 100% crops. Bijkomend voordeel van een dergelijke resolutie is dat als er gecropt wordt er dan nog steeds veel beeldpunten overblijven. 

Conclusie: ik ben onder de indruk. 

Maar gaat men nu massaal over naar Sony? Nee. Om een aantal redenen:
  • Fotografen hebben vaak niet een camera met een lens, maar een heel platform. Een aantal body's, lenzen, flitsers, filters, statief, triggers, enzovoort. En dat past allemaal op elkaar. De overstap naar een ander platform is daarom niet eenvoudig en vergt nogal wat. Zeker in financiële zin. Bovendien zijn veel fotografen merkentrouw. Er zijn Nikonians en Canonistas, en beide verlaten niet het veilige vertrouwde. Dan moet het verschil erg groot gaan worden.
  • Er kleven nog nadelen aan Sony zoals hierboven al beschreven, maar niet veel meer. 
Maar een consument die nu een nieuwe camera overweegt heeft wel degelijk meer keuze dan een paar jaar geleden en dat is goed nieuws. Het wachten is op het antwoord van de grote 2.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug


Geen opmerkingen:

Een reactie posten