Wat is er mis met die lens?

Sinds enige tijd heb ik de beschikking over een 80-200 mm lens van Nikon. Een oud type weliswaar, maar het is één brok degelijkheid en dit soort lenzen hoort een eeuwigheid mee te gaan.

Maar de resultaten zijn niet geweldig. Ik mis scherpte. Het is niet slecht, maar ook niet goed. Wel is het focusseren snel, maar zonder scherpte is dat alleen niet genoeg. Wat vreemder is: sommige foto's zijn prima, anders zijn zeer matig. Wat is er mis met die lens?

Na fotograferen onder verschillende omstandigheden en van diverse onderwerpen had ik er nog geen vertrouwen in. Tijd voor een test! Ik heb de lens kunnen testen tegen de meest recente opvolger, de AF-S Nikkor 70-200 mm f/2.8G VRII. Deze laatste hoort op alle vlakken beter te zijn, maar niet heel veel beter want ze zijn van dezelfde klasse. Maar 10 jaar optische ontwikkeling zal best verschillen te zien geven, ik ben benieuwd waar die zitten.

Links de nieuwste uitvoering 70-200 mm,

rechts de gedateerde 80-200 mm.

Van een afstand gezien zijn de lenzen bijna identiek: allebei ongeveer even groot, even zwaar, zwart met gouden opschrift. Er zijn wel wat verschillen: zo is de 70-200 iets langer, het bereik is vanaf 70 ipv 80 mm en hij beschikt over Vibration Reduction. En het magische Nano Chrystal Coating. Ook is de lens aanzienlijk stiller dankzij de Silent Wave Motor die de autofocus aandrijft. Tevens is de autofocus altijd handmatig in te stellen, waarbij op de oude er eerst een ring verdraait moet worden om handmatige focus te activeren. De oude lens heeft nog een diafragmaring. Tenslotte is de minimale scherpstelafstand op de 70-200 mm-lens dichterbij dan op de 80-200 mm.

TEST

Voor de test heb ik een camera op statief gezet, lens erop en op 80, 105, 135 en 200 mm foto's gemaakt van een luciferdoosje op 2 meter afstand. In alle gevallen heb ik op f/2.8, f/4, f/5.6, f/8 en f/11 foto's gemaakt. Alle foto's zijn in batch nabewerkt in Photoshop op identieke wijze. Camera ingesteld op ISO 100, Vibration Reduction op de 70-200 uit, want opnamen vanaf statief.
En dan nu de resultaten.

80 mm f/2.8

Vergelijk 80-200 mm (links) en 70-200 mm (rechts)

Op 80 mm f/2.8

Het zal bekend zijn dat zoomlenzen op hun uiterste bereik niet optimaal presteren. 80 mm is voor de nieuwere lens niet het uiterste dus ik verwachte hier een duidelijk verschil te zien. Niets is echter minder waar, de oude lens is scherper op 80 mm, wijd open op f/2.8. Heel opvallend.

Naarmate het diafragma meer geknepen wordt wordt de opname ook scherper. Bij beide lenzen. Op 80 mm wint de oude lens het op scherpte, verrassend.

105 mm f/4

Hier wint de nieuwere 70-200 mm het van de oudere 80-200 mm. Het verschil is niet groot maar het is er wel. Verder zijn de resultaten vergelijkbaar: bij f/2.8 is het beeld zachter = minder scherp en vervolgens wordt het scherper naarmate het diafragma meer geknepen wordt. De 70-200 mm wint deze ronde.

135 mm f/5.6

Op 135 mm een vergelijkbaar beeld als op 105 mm. Ook deze ronde is voor de nieuwere 70-200, maar de verschillen zijn wederom niet groot.

Tot hier vallen de resultaten reuze mee voor de oude 80-200. Heb ik het me verbeeld? Is het onkunde mijnerzijds en is de lens prima? Op naar de

200 mm f/11

Aha, daar zit het probleem! En dit is op f/11, op grotere diafragmawaarden (kleiner f-getal) is het resultaat nog veel erger. Dit verklaart de problemen die ik ervaar met deze lens, want doorgaans gebruik ik deze lens nou net op 200 mm.

Conclusie

De lens is niet meer goed. De vraag is of het gemaakt kan worden. En of dat nog de moeite is, want dergelijke reparaties hebben de neiging erg prijzig te zijn. En de garantie is er na ruim 10 jaar wel vanaf. Wel gigantisch balen. En zonde.

De nieuwere 70-200 gaf geen krimp tijdens de test. Wat ik ook probeerde, hij stelde snel scherp, vrijwel geruisloos. De scherpte is vanaf f/2.8 goed en wordt daarna alleen maar beter. Bij omstandigheden met iets langere sluitertijd is VR erg fijn. En de mogelijkheid om teleconverters te gebruiken ook. Want zowel met een 1.4x als een 2x teleconverter presteert deze lens prima.

Tja, dat wordt sparen :-(

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug