zondag 6 januari 2013

Supertelelens of teleconverter?

Het lijkt logisch voor bezitters van spiegelreflexcamera's: een andere vorm van fotograferen vraagt soms om een andere lens. Maar als die andere vorm vraagt om extreme telelenzen, van 400, 500 of zelfs 600 mm, dan komen er ook andere overwegingen om de hoek kijken. En er is een alternatief, namelijk de teleconverter. Het is bijvoorbeeld mogelijk om in plaats van een 400 mm f/2.8 een 70-200 f/2.8 te gebruiken in combinatie met een 2x teleconverter, die reikt uiteindelijk ook tot 400 mm. Onderstaande tabel (gebaseerd op Nikon apparatuur) geeft een overzicht van de verschillen tussen deze twee mogelijkheden en ik heb er voor de volledigheid nog een alternatief bijgevoegd:


400 mm f/2.8
70-200 mm f/2.8
+ 2x teleconverter
80-400 mm f/4.5-5.6
Brandpunt
400 mm (vast)
140-400 mm (zoom)
80-400 mm (zoom)
Lichtsterkte
f/2.8
f/8*
f/4.5-5.6
Formaat
Zeer groot
Kleiner
Kleiner 
Kosten
€ 7545
€  2218 (= 1789 + 529)
€ 1409
Gewicht
4620 gr.
1870 gr. (= 1540+330gr)
1340 gr.
Scherpte
Prima
Goed
Redelijk
Kortste scherpstelafstand
2.9 m
1.4 m**
2.3m
* het diafragma van f/8 is geknepen. Feitelijk is het f/5.6 maar dan is de combinatie niet optimaal scherp, op f/8 is dit wel het geval.
** de minimale scherpstelafstand wordt niet beïnvloed door een teleconverter.

Ik had graag de resultaten van een test tussen deze lenzen hier geplaatst, maar ik heb ze niet in mijn bezit dus dat lukt helaas niet. Gelukkig hebben anderen deze test al uitgevoerd voor me en er zijn her en der op internet voldoende foto's te vinden van deze lenzen. Ik kan dus wel komen tot een paar

Conclusies:
een prime (lens met vaste brandpuntsafstand) is veel groter, zwaarder, en duurder, heeft een minder goede minimale scherpstelafstand en is minder flexibel. De zoomlens kan mee gezoomd worden (...), maar kan natuurlijk ook zonder teleconverter gebruikt worden, dus eigenlijk is de flexibiliteit nóg veel hoger!
Daar tegenover staat dat een prime scherpere beelden oplevert en 8* (3 stops) sneller is. Is bijvoorbeeld vogelfotografie je hobby, koop dan de grootste lens die je kunt betalen. Wil je maar heel af en toe wat meer bereik, koop dan een teleconverter.

De 80-400 lens lijkt een prima tussenoplossing: sneller dan de 70-200 met TC (f/5.6 om f/8), is significant voordeliger en lichter. Scherpstelafstand zit tussen de andere twee alternatieven in. Het probleem bij deze lens zit in de kwaliteit: hij is gewoon niet zo goed. De optische scherpte is voldoende, maar de autofocus is dramatisch traag. Er er kan geen teleconverter op. Canon heeft een beter alternatief hiervoor, de 100-400 mm telezoom waarbij de autofocus wel fatsoenlijk zijn werk doet. Werk aan de winkel voor Nikon dus en er zijn dan ook geruchten dat deze lens vervangen zal gaan worden.

Een paar kanttekeningen hierbij:
  • In de tabel ga ik uit van een 2x teleconverter. Dat is de meest extreme versie die goed werkt. De 1.4x en de 1.7x zijn minder extreem, minder duur, minder zwaar, lichtsterker en ook iets scherper dan de 2x. Voor optimale flexibiliteit is een set teleconverters ideaal. Ook voor macrofotografie bijvoorbeeld. 
  • Wat te doen als het benodigde bereik meer is dan 400 mm? Dan is er geen zinvolle vergelijking te maken zoals hierboven. De enige zoomlens die verder gaat dan de 70-200 is een 200-400 f/4, maar die is ook zeer groot, duur, zwaar enzovoort. 
  • Bij sommige vormen van fotografie is het bereik nooit genoeg. Dan is de oplossing een zo groot mogelijke telelens (500 of 600 mm f/4) in combinatie met, jawel, een teleconverter. Vooral de 1.4x teleconverters zijn hier populair.
  • Er is nog een serieuze optie voor de sporadische gebruikers van supertelelenzen en dat is huur. Voor 45 € per dag huur je bij Pixto een 500 mm f/4. En voor 15 € huur je er een 2x-teleconverter bij. 
  • De 400 mm f/2.8 en de 600 mm f/4 lenzen zijn bijna niet mee te nemen in de handbagage in het vliegtuig, ze zijn te groot en te zwaar. Dat maakt de 500 mm f/4 meer geschikt.
Zelf gebruik ik een 300 mm f/2.8, vaak in combinatie met een 2x teleconverter. Dit levert een heel mooi bereik op met een goede scherpte. Heb ik iets minder bereik nodig of meer snelheid, dan heb ik nog een 1.4 teleconverter. En zonder teleconverter kan uiteraard ook. Deze ene lens levert 600, 420 en 300 mm op als mogelijkheden.

Bedankt voor het lezen en graag tot een volgende keer,

Robert van Brug

Geen opmerkingen:

Een reactie posten