Gekkenhuis op de Hoge Veluwe

Al enkele weken zag ik op internet mooie foto's voorbijkomen van de bronst van de Edelherten. De jaarlijkse hoogtepunt van de natuur in Nederland is in September te bewonderen in Nationaal Park de Hoge Veluwe. Ik heb tips gevraagd waar ik precies moest zijn om dit spektakel mee te maken, maar de aanwijzingen kwamen niet veel verder dan: in het park, op de Wildbaan, "je ziet het wel als je er bent" en dit was ook wat ik aan de poort te horen kreeg. Dat is een klein nadeel, er moet entree betaald worden, EUR 8,20 per volwassene en EUR 6 per auto. Meer informatie op www.hogeveluwe.nl.

Maar ze hadden gelijk, ongeveer 10 km van de poort stonden er tientallen auto's, met zeker 100 mensen al helemaal klaar voor het spektakel, terwijl er nog niets te zien was. De Edelherten worden op deze plek namelijk rond 17-18 uur gevoerd met appels zodat de dieren de dekking van het bos uitkomen. Ik was er ongeveer twee uur van tevoren, maar het was al druk, dat belooft wat.

Hoge Veluwe, Wildbaan. 15:15 uur, nog niets te zien, gelukkig is het lekker weer!

De aanwezigen vermaken zich met het met elkaar kletsen. De hele wildlife fotografie-gemeenschap lijkt hier aanwezig te zijn. Zaterdag 22 September blijkt het hoogte punt van de bronst te zijn, het is weekend én lekker weer. En ook ik liep mensen tegen het lijf die ik alleen via sociale media kende, gezellig was het zeker. Bovendien kon ik zo aan een aantal veteranen tips vragen. Er zijn bijvoorbeeld twee velden: is het ene veld meer geschikt dan het andere? Hoe dichtbij komen de herten? Wat voor instellingen zijn handig?

Het linkerveld wordt eerst met appels bestrooid, dus daar is het eerst iets te zien. Bovendien is de heide daar een stuk lager zodat foto's ook de onderste helft van de poten van het hert bevatten. De afstand tot de herten is beperkt, rond 50 meter. En dat voor beesten van 2,5 meter hoog (met gewei), dat moet lukken. Ik besluit om te beginnen met een 300 mm lens en geen teleconverter. Diafragma bijna helemaal open levert zo'n snelle sluitertijd op dat ik de ISO naar de basiswaarde van 200 kan terugdraaien zodat er weinig ruis in de foto's komt. Wat later op de avond moet de ISO naar 400, hoger hoefde hij niet. Dat was een enorme meevaller, ik was voorbereid op ISO-waarden van 1600 en meer.

Om kwart voor vijf is het zover, de boswachter strooit een paar emmers met appels en verlaat het veld. Enige minuten later komt het eerste mannetje het bos uitgelopen:

Ja, mijn eerste edelhert staat op de foto. Een licht euforisch gevoel maakt zich van mij meester. Dit is toch wel heel gaaf om een keer mee te maken.

Het mannetje wordt op gepaste afstand gevolgd door de bijbehorende dames, de hinden:

En zo kwamen er in totaal 3 mannetjes, van wie er 1 direct weer het toneel verliet en een stuk of 20 hinden van de appels proeven.

Normaal gesproken leven Edelherten in groepen per sexe. Maar in de bronsttijd verzamelen valt de mannengroep uit elkaar en proberen ze elk zoveel mogelijk vrouwtjes om zich heen te verzamelen. Grootte en sterkte is hier belangrijk, want er wordt gestreden om de dames. Nu hopen dat dat ook plaatsvindt als ik er ben. En verdomd, binnen een minuut vliegen de twee overgebleven mannen elkaar in de geweien:

De opwinding tijdens de strijd is goed zichtbaar.

Deze gevechten van twee mannetjes van rond de 250 kg die bol staan van de testosteron gaan hard tegen hard. Het kan lang duren, maar dit gevecht was in een paar tellen voorbij. Jammer voor mij, fijn voor de verliezer.

Het burlen in beeld gebracht

Terwijl het voornamelijk de hinden zijn die van de appeltjes snoepen, burlen de mannen er lustig op los. Dit hard roepen dient om indruk te maken en andere mannen weg te houden.

Maar ook de dames worden wel eens onrustig als ze met zoveel dicht op elkaar staan, ze gaan dan op hun achterpoten staan en slaan met de voorpoten naar elkaar, het zogenaamde 'lepelen'. Het lijkt wat op elkaar de ogen uitkrabben...

En na ongeveer een kwartier was de ergste honger gestild en trokken de herten het bos weer in. Kort, maar wat een indrukwekkend schouwspel. Ik was al behoorlijk tevreden over wat ik had gezien en had kunnen fotograferen. En dan maar wachten. Er zou nog een gevecht kunnen komen. Of ze gaan toch nog wat eten. Of ze gaan paren. Allemaal mogelijk, maar er gebeurde niets. Diep in het bos kon ik af en toe een hert zien lopen, dat was het.

Na anderhalf uur besloot ik dat het mooi was geweest en ben ik bij het andere veld gaan kijken. Nu kreeg ik meer oog voor de omgeving en hoeveel mensen er inmiddels waren. Ik schat dat zeker 200 mensen met een fotocamera het schouwspel hebben proberen vast te leggen. En dan reken ik een heleboel dagjesmensen die er min of meer toevallig waren niet eens mee. Hele gezinnen liepen er rond, auto's vol geïnteresseerden bleven komen.  In totaal kunnen er wel 500 mensen geweest zijn.

Dit trof ik aan bij aankomst op het rechterveld.

Er was niet veel te zien, maar het licht werd steeds mooier. Naarmate de zon verder zakte werd het licht zachter en mooier en eigenlijk beter voor fotografie. Het spektakel tot nu toe had zich bij hard licht afgespeeld en dat zie je op de foto's terug. De foto hierboven zijn al langere schaduwen en wat geler licht zichtbaar.

Dus ik besloot het nog even af te wachten, nu was ik er. Om 20.00 uur moet iedereen het park verlaten hebben, maar zover was het nog niet. En om kwart voor 7 kwam er een mannetje het bos uit, samen met een paar hinden. Het geduld werd beloond.

Dit mannetje leek wel te poseren, zo mooi paradeerde hij voor de rij fotografen langs.

Ook nog maar een portretje van meneer, hij werkt zo lekker mee, het licht is zo mooi. Ondertussen wel een teleconverter (1.4x) erop geschroefd zodat ik nu een 420 mm lens heb.

Veruit de meest fotografen me serieuze apparatuur hadden een statief opgesteld. Op zich verstandig, maar ik heb geen statief wat de zware telelens kan dragen, dus ik heb me met een monopod moeten behelpen. Hierdoor was ik echter wel veel flexibeler, ik heb op 4 plekken foto's gemaakt, met een statief was dat een stuk lastiger geworden. Voor- en nadelen.

Een jong mannetje, herkenbaar aan het veel kleinere gewei. De grote mannetjes lieten hem niet bij 'hun' hinden in de buurt komen. Hij zal nog een paar jaar moeten groeien en tot die tijd geduld moeten hebben.

Op bovenstaande foto staat het Edelhert in de schaduw, maar de bosrand erachter staat nog net de ondergaande zon op waardoor het wel in brand lijkt te staan, een prachtig effect.

Ik heb ervan genoten. Het is bijna 100 km rijden van mijn huis, het kost 14 Euro entree en een heleboel geduld, maar het was absoluut de moeite waard. Indrukwekkend in ieder aspect om een keer mee te maken. En nu heb ik gehoord dat in de maand Oktober de veel kleinere Damherten hun bronst hebben. Ik ga kijken of ik daar bij kan zijn, ik heb de smaak te pakken.

Bedankt weer voor het lezen, graag tot de volgende keer.

Robert van Brug