Lytro Illum

Bij City Foto in Eindhoven was er zaterdag 10 januari 2015 de gelegenheid kennis te maken met de Illum van Lytro, de tweede generatie lichtveldcamera voor  consumenten.

Lytro Illum
copyright foto Lytro

Een lichtveldcamera werkt totaal anders dan andere camera's. Het is niet mijn bedoeling hier diep op de achterliggende techniek in te gaan. Voor de geïnteresseerden verwijs ik graag naar Wikipedia.

Belangrijk voor de fotograaf is dat scherpstellen feitelijk gebeurd in de nabewerking. Daarmee is een onscherpe foto omdat er niet goed werd scherpgesteld onmogelijk geworden. Dat betekent totaal anders fotograferen: netjes compositie bepalen en afdrukken, daar komt het eigenlijk op neer.

Ik heb ook zelf wat opnames mogen maken:

Lytro Illum, f/2, iso 160, 1/40e sec., 30 mm.
Achteraf scherpgesteld op de statiefkop in de voorgrond (linksonder)

Het bij deze foto genoemde diafragma van f/2 is vast. De zoomlens (niet verwisselbaar) heeft over het hele bereik deze lichtsterkte. Er zijn in traditionele camera's zoomlenzen met de halve lichtsterkte (f/2.8), maar over een bereik van 30-250 mm is het ronduit indrukwekkend.

Lytro biedt op de eigen website gratis software aan die noodzakelijk is om de door de camera geleverde bestanden te kunnen bewerken. Het software pakket zal voor iedereen die met Photoshop of Lightroom of iets vergelijkbaars werkt zeer bekend voorkomen. Wat anders werkt is het klikken op de opname op het punt waar de focus gewenst is. Het voelde voor mij een beetje als magie, op verschillende punten klikken en zien dat de scherpstelling wijzigt.

Lytro Illum, f/2, iso 160, 1/40e sec., 30 mm.
Achteraf scherpgesteld op het achterste statief

Deze opname is dus dezelfde als hiervoor, alleen op een ander punt scherpgesteld. De statieven in de voorgrond zijn plotseling behoorlijk onscherp.

Lytro Illum, f/2, iso 160, 1/40e sec., 30 mm.
Achteraf scherpgesteld op het middelste (rode) statief

Ook is het mogelijk te spelen met het diafragma, zoals deze derde opname aantoont. Bij de opname is er van f/2 gebruikgemaakt, maar achteraf heb ik dat gewijzigd in f/16 waardoor alles scherp is. Bij een traditionele camera had bij f/16 bij de opname de ISO-waarde enorm omhoog gemoeten, daar is hier geen sprake van. Ook kan achteraf het diafragma nog naar f/1 gewijzigd worden, wat bij traditionele camera's niet haalbaar is.

Ook kan met behulp van de gratis software heel eenvoudig een filmpje gemaakt worden. Hier het resultaat van de standaardinstellingen, losgelaten op de hiervoor gebruikte foto.

Ik zie hiervoor zeker toepassingen voor productpresentaties op websites e.d.

Fotografen zijn altijd geïnteresseerd in specificaties. Deze staan allemaal op de website van Lytro beschreven, maar ik pik er toch een paar dingen uit:

• Resolutie: Lytro spreekt hardnekkig over 40 "megarays". Wat is dat? De uiteindelijke foto's zijn 2450 bij 1634 pixels, wat neerkomt op 4 megapixel. Dat steekt schril af bij de huidige standaarden van spiegelreflexcamera's.
• De lichtsterkte van f/2 over een zeer allround zoombereik van 30-250 mm. Feitelijk is het niet-verwisselbare objectief echter een 9,5-77.8 mm, met een cropfactor van iets meer dan 3 (veroorzaakt door een sensor van 10,82*7,52 mm, waardoor deze slechts 1/10e v/h oppervlak heeft van een full frame camera). Dit verklaart ook waarom het objectief relatief compact kan zijn: de achterliggende sensor is minuscuul. Hierdoor is echter ook een hanteerbaar objectief met dit zoombereik mogelijk. De afmetingen zijn vergelijkbaar met een 18-200 mm-lens op een crop camera. Maar die produceert wel een grotere afbeelding (5*zo groot).
• File formaat: LFR (light field raw). Alleen uit de lezen met de software van Lytro. En het is altijd RAW. De bestanden zijn, dankzij de voornoemde 40 megarays, maar liefst rond de 50MB per stuk.
• Snelheid: max 3 beelden per seconde.
• Minimale scherpstelafstand: 0 mm vanaf de lens. Eigenlijk zelfs IN de lens. Geweldig voor macro. Dat is toch een vorm van fotografie waarbij scherpstellen een grote uitdaging is, maar dat is hiermee verleden tijd. Een zweefvlieg in vlucht scherp vastleggen wordt een fluitje van een cent.
• Bediening: middels een paar knoppen en het touchscreen.
• Programmastanden: P,I,S en M. I staat voor ISO. De A-stand ontbreekt, dat gebeurt zoals eerder gezegd achteraf. In de M-stand is het mogelijk om het bij de opname al in te stellen, maar waarom zou je?
• Opslag medium: SD-kaart. Vanwege de 50 MB-bestanden met max. 3 fps is een UHS-1 kaartje aan te raden, van een aanzienlijke omvang. 
• Een rappe PC is nodig, Lytro raadt een i5 processor met minimaal 8GB intern geheugen aan. Mijn eigen PC voldoet hier ruimschoots aan maar had toch aanzienlijk tijd nodig om de bestanden in te lezen (ca. 30 seconden per foto).
• Flitser kan in de flitsschoen geplaatst worden, niet ingebouwd. 
• Wordt behoorlijk compleet geleverd, waarbij het meest opvallende item een 4 stops grijsfilter is. Deze is vaak buiten overdag nodig vanwege de permanente diafragma van f/2.
• Verkoopadviesprijs: € 1599,=

Dit is een tweede generatie lichtveldcamera. De eerste generatie was revolutionair, maar met een veel te lage resolutie (11 megarays, ca. 1 megapixel foto's). Nu is het 4 MP en het toestel is verder enorm veel volwassener geworden. En feitelijk op een veel te kleine sensor. Maar de gebruikte lens bevat geen speciale schokkende optiek, de vernieuwing zit in de camerabody. Wat ook betekent dat het in theorie mogelijk moet zijn om een systeem met verwisselbare lenzen te maken. Misschien zelfs gebruik te maken middels een adapter van alle prima Canon, Sony en Nikon objectieven die er al zijn. En die sensor is klein, maar dat zal ook steeds minder een probleem zijn. De systeemcamera's zijn al nauwelijks meer minder dan DSLR's en die ontwikkeling zal doorgaan. Ik denk dat een derde generatie wel eens heel interessant zou kunnen worden. Het zal ook interessant zijn te zien wat de gevestigde orde dan gaat doen. Lytro kopen? Ik ga het in de gaten houden.

Gaat Lytro in de tussentijd hier de wereld mee veroveren? Nee, dat denk ik niet. Maar er zijn wel toepassingen te bedenken. De relatief lage resolutie mag dan geen probleem zijn. Bijvoorbeeld  voor websites. En dan kan in de vorm van korte filmpjes in plaats van een productfoto een kort filmpje gemaakt worden uit een foto. Ik heb het gezien en het ziet er prachtig uit.

In de tussentijd droom ik van een lichtveldcamera met een 500 mm lens waarbij ik met gemak vluchtfoto's van ijsvogels kan maken. En die dan allemaal perfect scherp zijn...

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug