Museumfotografie

De meeste amateurfotografen maken foto's bij speciale gelegenheden en op vakantie. Vakantiefoto's bestaan vaak uit beelden van het strand, zwembad, restaurant, uitgaansgelegenheid en bezienswaardigheden. Onder die laatste plaats ik ook musea. Velen gaan bijna nooit naar een museum, behalve als ze op vakantie zijn. Bij mijzelf werkt het in ieder geval wel zo.

In onze zomervakantie zou het een dag niet zulk mooi weer worden en we wilden toch iets doen. De meiden wilden graag De Nachtwacht een keer in het echt zien, dus op naar het Rijksmuseum.

Dit artikel gaat over het maken van foto's in een museum. Dat is in veel musea aan regels gebonden. Soms mag het helemaal niet. In het Rijksmuseum mag het gelukkig wel, maar er zijn wel een paar regels:

1. Geen statief. Vermoedelijk omdat iemand erover zou kunnen struikelen.
2. Geen flits. Ik betwijfel of de flitser een eeuwenoud schilderij kan beschadigen, maar het is voor de kunstbeleving van de overige bezoekers natuurlijk vreselijk irritant. Bovendien spiegelt het in olieverf, dus het is niet aan te raden.

Verder is alles toegestaan.

Bij aankomst in het Rijksmuseum ben ik al snel onder de indruk van het gebouw zelf. Het is jarenlang beperkt geopend geweest omdat het verbouwd werd, maar nu is het in zijn volle glorie te bewonderen, en dat is prachtig, maar daarover straks meer.

Eerst een paar foto's:

Het Melkmeisje - Johannes Vermeer

De Nachtwacht - Rembrandt van Rijn

En zo heb ik er nog een paar meer gemaakt. Dit zijn absolute topstukken in de collectie dus het was bijna vrij worstelen om geen andere toeristen in beeld te krijgen. Om dit te bereiken had ik een groothoeklens meegenomen (16-35 mm f/4), waardoor het mogelijk is om van beperkte afstand toch een groot doek te kunnen vastleggen. En dan is er nog het licht. De Eregalerij waar dit hang is voorzien van dakvensters waardoor er altijd (diffuus) daglicht op de doeken valt. Daarnaast zijn er talloze spotlights. Het effect is echter teleurstellend, het is er donker. Dat betekende een behoorlijk hoge ISO-instelling (1600). Bij deze waarde is het dynamisch bereik echter net wat minder, de kleuren iets minder mooi en uiteraard is er dan wat ruis. Maar op zich is het gelukt om van een aantal werken een redelijk foto te maken.

De vraag is echter: wat moet je hiermee? De foto's zijn niet geweldig. Dat is ook onmogelijk. Neem het Melkmeisje: door de lichtinval van boven valt er een schaduw van de rand over de bovenzijde van het schilderij. Bij de Nachtwacht veroorzaakt de lichtval van het dakvenster een spiegeling in de bovenste helft. Ik heb dit ter plekke geprobeerd te minimaliseren maar beter dan dit lukte niet. Idealiter zou het toegestaan worden na sluitingstijd (geen andere bezoekers) om de zaal tot een studio om te bouwen en dan te fotograferen.

Dat is wat het Rijksmuseum zelf ook heeft bedacht en dat gebeurd ook met enige regelmaat. Op hun website www.rijksmuseum.nl is het mogelijk om hoge resolutie afbeeldingen van alle tentoongestelde werken gratis te downloaden. De Nachtwacht is op die manier binnen te halen in een bizar hoge resolutie van 14168 x 11528 pixels. Dat is ruim 155 Megapixel! Vermoedelijk hebben ze verschillende foto's aan elkaar gezet om dat te bereiken, want een camera met die resolutie bestaat niet. De gebruikte resolutie is groot genoeg om op canvas (72 DPI) een afdruk te maken van 5 meter breed, wat groter is dan het origineel (453,5 * 379,5 cm). Op een ideale kwaliteit van 300 PPI wordt de afdruk altijd nog 120 bij 98 cm. 

Conclusie: zelf foto's maken heeft geen enkele toegevoegde waarde.

 Of toch? Enige maanden geleden bezocht de Amerikaanse President Obama ook het Rijksmuseum en toen werden er foto's gemaakt van hem en Mark Rutte voor De Nachtwacht. Sindsdien is het bijna een gewoonte om een selfie te maken in een museum staande voor een beroemd kunstwerk. 

Mijn dochters Eline en Iris voor De Nachtwacht

En dan heeft het plotseling wel zin om foto's te maken in een museum. Maar natuurlijk niet van ieder werk dat er staat of hangt, een paar is genoeg. Helaas zijn er mensen die van alles een foto proberen te maken, bij voorkeur met een smartphone. Praktisch onmogelijk onder de gegeven omstandigheden, dat wordt niets, maar hele hordes toeristen klikken ondertussen vrolijk door.

Ik wist het, maar wilde het toch zelf proberen, maar vanaf nu zal ik de werken zelf niet meer vast gaan leggen, het heeft geen enkele zin.

Zoals in de inleiding verteld was het gebouw wel heel fotogeniek. Ook daar bestaan talloze opnames van, maar er is altijd een nieuwe invalshoek te bedenken. Dus heb ik van het interieur nog wat opnames gemaakt. De buitenkant zal moeten wachten omdat het vreselijk hard regende die dag.

De Bibliotheek
Nikon D600 + 16-35 mm f/4
16 mm, f/10, 1/20e sec, ISO 6400 (uit de hand)

De dakconstructie boven de entree

De dakconstructie bij de entree
vanuit een andere hoek

Persoonlijk vind ik deze laatste foto's het meest bevredigend van alles wat ik gemaakt heb die dag.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug