Flits 1: direct en indirect flitsen

Een eerste artikel toegespitst op het fotograferen van met name portretten met behulp van flitslicht.

Iris bij natuurlijk licht
Nikon D600 + 24-85mm f/3.5-4.5 @85mm
iso 1600, f/4.5, 1/25e sec.

Deze opname bij natuurlijk licht van mijn dochter Iris is prima. Maar het is wel op het randje van wat technisch haalbaar is: het grootst mogelijke diafragma van f/4.5 is gebruikt, iso1600 is een behoorlijk hoge waarde en 1/25e seconde sluitertijd (uit de hand) is ook met Vibration Reduction nog maar net goed.

Op lagere ISO waarden worden de kleuren mooier en de contrasten hoger, maar er was gewoon niet genoeg licht om daar iets aan te doen. Bij een iets geknepen diafragma van bijvoorbeeld f/5.6 zou het beeld ook nog wat scherper zijn. Gelukkig zijn er oplossingen op bijna alle camera's aanwezig waarbij een tekort aan natuurlijk licht opgelost kan worden: via het toevoegen van kunstlicht door het gebruik van de flitser.

Nadeel van het gebruik van de ingebouwde flitser van een camera is dat direct flitsen geen fraaie belichting oplevert. Met een opzetflitser, ook wel reportageflitser genoemd, is het mogelijk om de flitskop omhoog en zijwaarts te richten. Hiermee wordt een lichtvlek gemaakt op plafond of muur die vervolgens als lichtbron voor ons onderwerp dient. Het oppervlak van deze lichtvlek is veel groter dan dat van de flitskop zelf, waardoor we veel zachter licht krijgen. En dat is veel prettiger!

Direct geflitst met reportageflitser met omnibounce

iso 400, f/4.5, 1/60e sec.

Indirect geflitst via het plafond met omnibounce
iso 400, f/4.5, 1/60e sec.

Invullen m.b.v. uitschuifkaartje (of gebruik een visitekaartje hiervoor). Hiermee wordt meer licht richting het gezicht gestuurd.

Flitser met zelfgemaakt uitschuifkaartje

Mijn Nikon SB600 reportageflitser heeft geen wit uitschuifkaartje. Maar een velletje papier lost deze tekortkoming op voordelige wijze op.

Indirect geflitst via plafond, zonder omnibounce, met uitschuifkaart
iso 400, f/4.5, 1/30e sec.

Het is mogelijk dat de muren niet wit maar gekleurd zijn. Knalrood of kobaltblauw geschilderd, of helemaal afgetimmerd met donkere schrootjes. Gebruik in dat geval de muren niet om te bouncen omdat de kleur van de muur/plafond door de flits op het onderwerp gereflecteerd zal worden.

Als bouncen niet kan maar er moet wel geflitst worden, dan is een omnibounce een oplossing. Dit is een mat kapje dat over de flitskop heen geschoven kan worden, waardoor het licht wat meer verspreid en daardoor zachter wordt. Er zijn meer soorten diffusors in de handel, waarvan de Lightsphere van Gary Fong een van de bekendere is. De Lightsphere (en soortgelijke producten) gebruikt feitelijk het principe van het indirect flitsen op een directe manier: door het oppervlak van de flitser te vergroten wordt het resultaat zachter licht.

Bedankt voor het lezen,

Robert van Brug