zondag 14 oktober 2012

Concertfotografie

Niveau: expert

Ik ben met mijn vrouw naar Symphonica in Rosso geweest, wat dit keer door Doe Maar wordt verzorgd. Het was geweldig! A trip down memory lane...

Als enthousiast fotograaf leek het me leuk om ook hier wat foto's te maken. Dat had ik al 1 keer eerder gedaan, namelijk bij een optreden van K3 waar ik met mijn dochters heen ben geweest.

Nikon D90 met 18-200 mm @ 200 mm. Auto ISO, auto WB, P-stand, uit de hand.
Camera gekozen instellingen: f/5.6, 1/60e sec en ISO 720.

Het was leuk om te doen. Achteraf vind ik het jammer dat ik alles in de automatische modus van de camera heb gemaakt. Met verrassend goed resultaat, dat wel. Dit was op dat moment alle apparatuur waar ik over kon beschikken en ik had heel weinig ervaring. Ook de bewerkingen zijn van toen. Misschien een idee om dat eens opnieuw te bewerken, kijken of ik het nu al beter kan....

Camera gekozen instellingen: f/5.6, 1/100e seconde en ISO 800 @ 200 mm.
Dit nummer in het optreden is speciaal voor de aanwezige vaders.

K3 trad op in het Indoor Sportcentrum in Eindhoven en ergens op een website had ik gelezen dat ze het geen probleem vonden als je foto's zou willen maken, allemaal gratis reclame. Daar zijn ze inmiddels van teruggekomen, maar het maakte dat ik toen vrij kon rondlopen en openlijk foto's kon maken. En bij de entree zou er geen probleem ontstaan.
Er is nog een voordeel: omdat het publiek voor een groot deel uit kleuters bestaat wordt het niet echt donker in de zaal en dat maakt het een stuk makkelijker om ruisarme opnames te krijgen omdat de ISO ook laag kan blijven. En doordat je dichtbij het podium kunt komen wordt het ook makkelijker.

Terug naar Symphonica in Rosso, terug naar het Gelredome. Hier zou het wel donker zijn. En vele malen drukker. En medevolwassenen die voor je gaan staan. Maar het grootste obstakel is dat het verboden is om foto- en videoapparatuur mee naar binnen te nemen. Wat te doen?

Uiteindelijk heb ik net zolang mijn vrouw aan het hoofd gezeurd dat ze mijn telezoomlens (70-300 mm) in haar tas moest stoppen. Ook nog in een hoesje gestopt zodat het niet direct als fotografische apparatuur herkenbaar zou zijn bij controle. En de tas is gecontroleerd, maar ze hebben het niet gezien. De camera met 35 mm f/1.8 objectief voor als het echt donker zou blijken te zijn blijft dan over. Uiteindelijk heb ik die in de jaszakken van mijn winterjas gestopt, maar dat past niet. Alleen de body wel. Dus body in de ene, lens in de andere jaszak. Verplicht jas aanhouden, veel te warm, maar je moet  er iets voor over hebben. De beveiliging was dus zo lek als een mandje, er werd niet gefouilleerd. Ik had al een verhaal klaar dat het wel een heel klein lensje is voor het geval ze de camera zouden ontdekken. Maar gelukkig konden we nu gewoon doorlopen.

Binnen aangekomen waren we veel te vroeg dus gingen we op ontdekkingstocht. We hadden veldplaatsen, dus eerst maar eens kijken hoe dichtbij het podium we konden komen. Op ongeveer 30 meter van het  podium was een groot hek, met bewaking. Voor dat hek (1e vak) is voor VIP's, mensen met hele dure kaartjes (ruim twee keer zo duur!) én voor een paar geluksvogels die ook naar binnen mogen, op basis van wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Wij waren geluksvogels want we kregen een speciaal bandje en mochten naar binnen! Fantastisch natuurlijk, je ziet de band hier veel beter omdat je veel dichterbij staat. En fotografisch hoogst interessant. Van achteruit de zaal geloof ik niet dat ik fatsoenlijke foto's had kunnen maken en vanaf de tribune is het helemaal onmogelijk.

TIP: neem veldkaarten en kom vroeg, ga naar binnen zodra het kan. 
Misschien mag je in het VIP-vak en anders kun je zo zo dichtbij mogelijk komen.

Panasonic DMC-TZ1, f/3.9, 1/13e sec., uit de hand, ISO 800.
17.6 mm (in 35 mm: 118 mm: crop factor van bijna 7!)

Voor het geval de spiegelreflexcamera niet langs de bewaking zou komen had ik ook nog een toegestane compact bij me, maar al snel bleken de omstandigheden te moeilijk. ISO 800 is de hoogst instelbare waarde en het resulteert in bakken met ruis. Bovenstaande foto van DVDJ Harry de Winter (40 UP), het voorprogramma, is uitgebreid bewerkt om het er goed uit te laten zien. 

Gaaf, Symphonica in Rosso-logo in de Doe Maar-kleuren!

De zaal was nog redelijk verlicht hier om het binnenstromen te vergemakkelijken, dus dat beloofde wat. Zodra Doe Maar begon de lens op de body gedaan en begonnen met foto's maken. Diafragma vol open (f/1.8!) om geen last te hebben van een gebrek aan licht.

Nikon D90 + 35 mm f/1.8 @ f/1.8. ISO 800 resulteerde in 1/250e seconde.

Alle opnames in A-stand (diafragmavoorkeuze) om optimaal gebruik te maken van het grote diafragma. Bovendien is met deze korte lens op relatief grote afstand de scherptediepte geen punt. Zoals hierboven: het doek hangt zeker 10 meter achter de band, maar beide zijn scherp.

Ik heb heerlijk overzichtsplaatjes kunnen maken met deze lens. Bovenstaande foto toont de volledige breedte van het beeld. En met ISO 800 en soms zelfs 400 had ik redelijke sluitertijden. Mooi, niet teveel ruis dus. Ik was bang voor ISO 3200 o.i.d. maar onterecht.
Wat in bovenstaande foto opvalt is dat ik er een strook af heb moeten snijden. Ook met mijn 1.85 m lengte staan er regelmatig mensen tussen de lens en het podium.

f/1.8, 1/160e seconde, ISO 800.
2 stops overbelicht om de schijnwerpers te compenseren.
Leuk zo'n 10 meter hoge project achter het podium/orkest.

Als ik alleen was geweest had ik waarschijnlijk geprobeerd om nog een paar meter dichterbij te komen. Maar nu was ik er voornamelijk om te genieten van het concert en was het fotograferen bijzaak. Toch had ik nog een 70-300 mm lens als geheim wapen, hiermee moest het mogelijk zijn om wat portretten te schieten van de oude rockers. Er is 1 probleem, namelijk dat de lens een heel stuk minder lichtsterk is, ruim 3 stops, dus 8 keer zoveel licht nodig, of 8 * zo hoge ISO waarde. Dat is 8*800 = 6400, dat is niet best! Toch maar proberen:

70-300 mm lens @ 155 mm. f/5, ISO 800 resulteert in 1/60e seconde sluitertijd.

OK, de sluitertijd is wat langzamer geworden, maar 1/60e is acceptabel bij gelijke ISO, hoe kan dat? Nou, de belichting is niet constant en bij deze opname stond een schijnwerper vol op Henny Vrienten gericht en dat scheelt alles.

70-300 mm lens @ 300 mm, f/5.6 (vol open dus), 1/60e seconde.

En zo heb ik nog een aantal leuke foto's kunnen schieten, was echt even genieten. Maar het viel wel op: terwijl Jan en alleman met mobieltjes probeerde een foto te maken stond ik daar met een in verhouding wel heel professionele uitrusting. Verschillende andere bezoekers gingen vragen stellen, dus na een tijdje heb ik de telelens er maar weer afgehaald.

Bovendien heb ik gewisseld van geheugenkaartje. Niet omdat het vol was, maar als veiligheidsmaatregel. Inmiddels had ik al veel moeite gedaan en zou het spul nu in beslag genomen worden dan zou het voor niets zijn. Door een paar geheugenkaartjes mee te nemen en na een uurtje te wisselen van kaartje was de eerste serie in ieder geval veilig.

TIP: neem een aantal geheugenkaartjes mee als je zonder toestemming ergens fotografeert. De kans is groot dat je je foto's moet wissen, maar waarschijnlijk gaat men niet al je andere kaartjes controleren. Verstop deze goed tussen je spullen voor het geval ze dat toch doen.

En net toen ik dacht dat ik nu alleen nog maar zou kijken en genieten van het optreden, kwam de verrassing van de show: de gasten zouden om de beurt samen met Doe Maar optreden op een kar die dwars door het 1e vak heen rijdt, van de ene kant, met een boog, naar de andere kant. Die kwam vlak langs dus. Alleen achter ons langs, dus ik heb Het Goede Doel wel Vriendschap horen spelen, maar ik heb het niet goed gezien. Een minuutje vrijworstelen leverde een betere plaats op, net op tijd voor Toontje Lager met Stiekem Gedanst.
f/1.8, 1/160e, ISO 400.
En op dezelfde manier ging Frank Boeijen voor de bijl, terwijl hij Kronenburg Park zong:
f/1.8, 1/100e, ISO 400. 

Het was hier superdruk. Op bovenstaande foto is het al een beetje te zien, maar het was echt als haringen in een ton en dan nog proberen een foto te maken. Bovendien is er sinds een paar jaar het fenomeen dat heel veel mensen hun mobiele telefoon als foto- of videocamera proberen te gebruiken. Zonder veel succes denk ik want het is veel te donker.

 f/1.8, ISO 800, 1/320e seconde.

Dit is het niet bijgesneden beeld. Ik vond het wel grappig die camera's en handen ook in beeld te laten zien.

f/1.8, ISO 800, 1/250e seconde.

Na het rondje door het 1e vak kwamen alle gasten nog een nummertje meezingen. Dit leverde een uniek beeld op met naast een voltallig orkest, Doe Maar, Toontje Lager, Frank Boeijen en Het Goede Doel ook nog VOF De Kunst op het podium. Dan heb je niets aan een telelens, ben blij dat ik dit heb mogen meemaken en heb er ook nog een foto van, genieten.

Laatste gast was rapper Gers Pardoel die zijn hit Ik Neem Je Mee kwam brengen. Was helemaal goed:
f/1.8, ISO 800, 1/250e seconde.

Tenslotte nog een laatste beeld. Van Ernst Jansz die een gevoelig nummer ten gehore bracht op piano. Het is natuurlijk een optie een telelens erop te zetten, maar ik vond dit beeld veel sterker: die diagonalen in beeld en tegelijk een grote projectie van Ernst op het doek in de achtergrond:
f/1.8, ISO 800, 1/400e seconde.

Ik heb een topavond gehad en met volle teugen genoten. Ik heb veel profijt gehad van mijn 'plastic fantastic' 35 mm-lens, de goedkoopste die ik heb. Toch is het ook wel een kick om een paar opnamen van dichtbij te hebben. Dat lukt alleen met een telelens of de mazzel dat de artiesten jouw kant op komen.

En dan de nabewerking nog. Alle opnamen zijn gemaakt met de camera in Automatische Witbalans en in RAW. Op die manier kan zonder kwaliteitsverlies achteraf de juiste toon bij het beeld gezocht worden. En het is gek licht, allemaal kunstlicht, uit schijnwerpers en gloeilampen. Heel veel rood licht (Rosso!) wat het niet makkelijker maakt.
Wat opviel was dat er in veel opnamen een enorm dynamisch bereik zat. Links en rechts was het histogram geklipt. Uitgebeten wit en dichtgelopen zwart in veel van de foto's. Wat te doen? Ik heb na wat spelen besloten zoveel mogelijk het wit te herstellen. Gemiddeld hiervoor een volle stop onderbelicht. Dichtgelopen zwarte partijen bij een onderbelicht podium zijn logisch dus minder erg. Bovendien heb ik vaak de middenpartijen ook nog een paar procent (via levels in photoshop) donkerder gemaakt, wat weer iets scheelt in de zichtbare ruis.

Was het achteraf alle moeite waard? Ik vind van wel. Ben heel blij met, zelfs trots op de resultaten. Het kan natuurlijk ook anders. Er zijn behoorlijk lichtgevoelige compactcamera's op de markt die legaal mee naar binnen kunnen. De Canon Powershot G15 bijvoorbeeld, of de Nikon Coolpix P7700. Als je hiermee dichtbij kunt komen kun je legaal goede beelden schieten. Maar ze zijn niet goedkoop, verre van zelfs. Een compacte systeemcamera is geen optie vanwege de verwisselbare lenzen.

Hopelijk hebben jullie een beetje kunnen meegenieten van mijn verslag, en wellicht zelfs iets kunnen opsteken.

Tot een volgende keer,

Robert van Brug












2 opmerkingen:

  1. Ik heb zéker kunnen meegenieten van je verslag Robert, een heel interessant en prettig leesbaar verhaal en foto's waar je terecht trots op mag zijn.
    Vooral de beelden met de projectie op de achtergrond vind ik schitterend!
    Moet een prachtige avond geweest zijn lijkt me zo, met heerlijke muziek!
    Ik houd niet zo van die evenementen met heel veel mensen, dus ik geniet gewoon hier even mee en hoor de muziek in gedachten.
    groetjes Loes

    ps ik weet niet of het je bedoeling is dat die lastige woordverificatie aan staat??

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Herinneringen komen naar boven, wat was dit een leuke tijd, en fleurige kleding, alles was in deze kleuren wat je aan had. Ik heb de beenwarmers nog in de winterdoos liggen, dus elk jaar zie ik ze weer.Maar even over je foto's, wat ben je brutaal geweest en wat is het je goed gelukt om er foto's van te maken. Vooral de laatste een superrrr foto. Hoop wel dat je er van genoten hebt.

    Groetjes Von die graag naast je had gestaan..;-)

    BeantwoordenVerwijderen