Ik gebruik hiervoor een stuk meer om de voor- en nadelen uit te leggen. Dat doe ik omdat een muur bestaat uit strakke horizontale en verticale lijnen waardoor lensvervormingen direct opvallen:
 |
| Links zonder lenscorrectie, rechts met correctie. Alle foto's gemaakt met Nikon D600, ISO100, f/8 |
De muur is gefotografeerd van korte afstand, ongeveer 40 cm tot de sensor. Alle foto's zijn gemaakt vanaf statief waarbij de camerabody waterpas stond en recht op de muur gericht.
De foto's gemaakt met 70, 50 en 35mm hebben eigenlijk geen lensvertekening. Maar op de 24mm foto is er kussenvormige vertekening zichtbaar, de muur lijkt in het midden naar de kijker toe te komen. 24mm is voor velen de meest extreme groothoek die beschikbaar is. Als vastgoedfotograaf heb ik bijna altijd een grotere beeldhoek nodig, waarvoor ik mijn 16-35mm f/4 gebruik. Hierboven is zichtbaar dat op 16mm de lensvertekening aanzienlijk is, maar ook dat na correctie hiervan het beeld weer netjes rechte lijnen vertoond.
Dan de fisheye. Ik gebruik een Samyang 12mm f/2.8 ED AS NCS Fisheye. De beeldhoek hiervan is gigantisch zoals hierboven zichtbaar is: ondanks dat de camera dichtbij de muur staat, staat deze er bijna helemaal op. De beeldhoek is enorm, maar dat geldt ook voor de lensvertekening! Het beeld na correctie is ook niet meer het hele beeld maar een uitsnede.
Ondanks de heftige correctie om weer rechte lijnen te krijgen en het snijverlies dat deze correctie veroorzaakt is het resultaat een veel weidser beeld dan met de 16mm.
Een muur is natuurlijk een saai onderwerp, laten we een keuken bekijken:
 |
| Keuken op resp. 26, 16 en 12 mm, alle met lensvertekening gecorrigeerd. Alle foto's met Nikon D600 gemaakt |
Hier wordt nogmaals duidelijk dat voor het vastleggen van een interieur 24mm niet bruikbaar is. Bij 16mm komt er aanzienlijk meer in beeld en heeft de kijker een redelijk beeld hoe een ruimte is. De 3e foto, gemaakt met de Fisheye, is hier slechts gedeeltelijk met correctie van de lensvertekening. Dit maakt ook duidelijk dat snijverlies onvermijdelijk is.
De onderste foto tenslotte is een verdere correctie. Hierdoor treedt wel een aanzienlijke vertekening op aan de zijkanten, maar het geeft het meeste overzicht van de situatie.
Het enige alternatief voor een fisheye objectief is een panorama maken van een aantal beelden en deze aan elkaar plakken. Dan zou het lukken om zonder een dergelijke vertekening te werken. Dit is in de praktijk echter ongebruikelijk omdat er daarbij veel meer beelden nodig zijn en het werkt alleen als alles in beeld stilstaat. Het kan wel, maar gaat te ver voor dit artikel.
Tot nu toe heb ik gekeken naar beeldhoek en vervorming. En naar de mogelijkheid de vervorming te herstellen in de nabewerking. Dit is allemaal in orde.
Nog onaangeroerd is de vignettering: het beeld van de fisheye is aanzienlijk donkerder naar de randen toe. Ook dit laat zich echter in de nabewerking goed herstellen. Daarnaast leveren eigenlijk al deze objectieven chromatische aberraties op: lelijke groene en paarse artefacten langs de randen. Ook deze zijn echter goed te herstellen met een druk op de knop. De scherpte tenslotte, laten we daar nog even naar kijken:
 |
| Muurfoto met de Fisheye, geen lenscorrectie, detail uit het midden van het beeld. |
Deze uitsnede uit het midden van het beeld bevat veel detailinformatie, de scherpte is prima.
Conclusie: als een groothoekobjectief niet genoeg beeldhoek levert kan een fisheye-objectief uitkomst brengen. Het werken met een dergelijk stuk gereedschap vereist enige oefening: de beeldhoek is zo groot dat het uitkijken is geblazen om de eigen voeten er niet op te krijgen, zeker in portretstand. Bovendien zijn het objectieven die handmatig scherpgesteld moeten worden. Dat is wennen voor de moderne fotograaf die aan autofocus gewend is. Tenslotte de nabewerking: het beeld dat gemaakt wordt is zo vervormd dat er stevige correcties nodig zijn. Maar dan is er ook een weids beeld mogelijk dat op andere wijze niet realiseerbaar is.
Bedankt voor het lezen,
Robert van Brug
Geen opmerkingen:
Een reactie posten