Zijn dure lenzen 't geld waard, deel 3

Laatste deel in een miniserie van blogs waarin ik uitleg waarom sommige fotografen veel geld uitgeven aan betere objectieven. Maar zijn die wel beter? Het is de moeite waard om dat uit te zoeken, want het verschil kan in de duizenden euro's lopen.

Hiermee is de test uitgevoerd: op de voorgrond de 70-300 mm zoomlens van Nikon. Maximaal diafragma (op 300 mm) f/5.6.
In de achtergrond de professionele primelens 300 mm met een maximaal diafragma van f/2.8. Daarmee is de primelens 4 keer gevoeliger voor licht. Onder gelijke omstandigheden haalt hij daarom een 4 keer snellere sluitertijd óf een 4 keer lagere ISO-waarde.

In het eerste deel leg ik uit dat duurdere lenzen vooral beter zijn omdat ze veel lichtgevoeliger zijn. Dat heeft 3 voordelen:

1. Door de grotere lichtgevoeligheid is het mogelijk met kortere sluitertijden te werken, óf met een lagere ISO-waarde.
2. De combinatie met een teleconverter werkt met de professionele lenzen wél.
3. Een combinatie van de twee voorgaande punten kan ook.

Vorige keer heb ik laten zien wat een teleconverter doet, nu ga ik laten zien wat het verschil in kwaliteit is tussen de twee lenzen. Zoals al eerder uitgelegd zou een goede test gebruik maken van het verschil in lichtsterkte tussen beide lenzen. Dat kan op twee manieren:

1. Bij gelijke sluitertijd een veel lager ISO-waarde mogelijk met de primelens, of:
2. Bij gelijke ISO-waardes een veel snellere sluitertijd mogelijk met de primelens

Het zal voor zich spreken dat een lagere ISO-waarde tot een kwalitatief beter plaatje leidt. Dus direct door naar het tweede onderdeel: ik ben naast een drukke weg geparkeerd en heb wat auto's gefotografeerd die daar langs reden. De snelheid op die weg op dat punt ligt altijd rond de 80 km/u.

Eerst een foto met de zoomlens:

Sluitertijd: 1/500e seconde, diafragma: f/5.6, ISO: 400

M-stand, manual focus

De opname is duidelijk bewogen. Aan de berm en het wegdek is te zien dat de opname verder goed is, alleen de auto is slecht vastgelegd.

Vervolgens een vergelijkbare situatie met de primelens:

Sluitertijd: 1/2000e seconde, diafragma: f/2.8, ISO: 400

M-stand, manual focus.

Op deze foto is voor de kritische kijker een beetje beweging zichtbaar, maar veel is het niet. Het kenteken is prima leesbaar. De berm en vangrail zijn niet bewogen maar wel vat vaag, dit komt door de beperkte scherptediepte van het grote diafragma.

Nu lijkt het zinloos om auto's op de openbare weg te fotograferen, en dat is het natuurlijk ook, maar als dit een formule 1 wedstrijd was geweest dan had ik daar opnames van willen hebben. Het liefst bij een hele korte sluitertijd en een zo laag mogelijke ISO. En dat betekent automatisch een groot diafragma en daarmee een dure lens. Bij portretten betekent een duurdere lens meer gebruik kunnen maken van het natuurlijke licht dat veel mooier is dan flitslicht. In vogelfotografie (daar gaan we weer) dat alle beweging van de opvliegende vogel bevroren is. Bij een popconcert is het met een professionele lichtgevoelige lens mogelijk die artiest in alle details, haarscherp, zonder ongewenste beweging in het beeld, vast te leggen. Enzovoort, enzovoort.

Duurdere lenzen maken het wel degelijk mogelijk om kwalitatief betere foto's te maken. De kop van dit drieluik luidt "Zijn dure lenzen 't geld waard?" Die vraag is niet eenduidig te beantwoorden. Fotografeer jij uitsluitend stilstaande objecten in de volle zon, of vind je de kwaliteit niet zo belangrijk, dan niet. In alle andere gevallen loop je vroeg of laat tegen de grenzen van de minder dure lenzen aan.

Robert van Brug