Macrofotografie 1: het begin

Tot nu toe heb ik me voornamelijk toegelegd op vogelfotografie, maar  het is tijd geworden voor een verbreding. Ik ben vaak in de natuur op jacht naar mooie vogels terwijl allerhande libellen, vlinders, bijen enzovoort om mij heen zoemen. Dit zijn ook prachtige beestjes om te fotograferen, maar gewapend met slechts een telelens is dit een kansloze missie. Hiervoor heb je een macrolens nodig en in dit artikel zal ik uitleggen waarom dat zo is.

Links op de foto, mijn 'oude' 18-200 mm zoomlens.

Rechts de 105 mm macrolens.

In dit artikel ga ik vooral deze twee lenzen met elkaar vergelijken. Waarom er een 105 mm lens bij kopen als je al een lens hebt met dat bereid, sterker nog, de zoomlens gaat van 18 tot 200 mm en heeft daarmee een veel groter bereik. Met een maximaal diafragma van f/2.8 is de macro lens wel veel lichtsterker, hij kan wel op een camera met full frame sensor, maar verder is zo'n macrolens eigenlijk heel beperkt. En ongeveer even zwaar/groot/kostbaar, dus: waarom zou je? Het antwoord op de vraag zit in het woordje 'macro'.

Definitie:
Macrofotografie mag alleen zo genoemd worden als de vergroting groter of gelijk is aan 1.

Dat wil zeggen dat bij mijn camera met een beeldsensor van 16x24 mm, een onderwerp van die afmetingen beeldvullend in beeld wordt gebracht. Dat is leuk bedacht, maar probeer het maar eens. Nee laat maar, ik heb het al voor jullie geprobeerd, met een klein onderwerp dat iedereen wel kent.

Een muntstuk van 1 euro, Italiaanse uitvoering
met de Homo Universalis van Da Vinci erop.

De bovenstaande foto is gemaakt met de 18-200 mm lens. En om het vergelijk met de macrolens zo eerlijk mogelijk te maken heb ik die op 105 mm ingesteld. Deze foto is gemaakt vanaf 50 cm afstand, dat is namelijk de minimale scherpstelafstand. Nog dichterbij dan 50 cm en de lens kan niet meer scherpstellen. Overigens geldt deze afstand vanaf de sensor gemeten, dus dat is ongeveer 40 cm vanaf de voorkant van de lens.

Ik vind het resultaat  niet geweldig. Er staat te veel omgeving op de foto, ik wil alleen het muntstuk.
Een telelens dan? Fout gedacht. Hoe groter de brandpuntsafstand, hoe groter de minimale scherpstelafstand. Een 300 mm lens stelt pas vanaf 4 meter scherp en dan is het muntje nog veel kleiner in beeld.
Croppen, is dat een oplossing? Deels. Als je de foto om de munt heen wegsnijdt dan komt de munt wel groter in beeld, maar ook maar met een deel van de pixels:

Dit is een detail uit de vorige foto. Er zijn behoorlijk wat details zichtbaar, het begint op te vallen hoe beschadigd de munt in kwestie is. De 18-200 mm lens is dan ook niet slecht. Bovendien is de foto vanaf statief gemaakt en met zelfontspanner.

Als dit niet goed genoeg is heb je een macrolens nodig. De hele optiek van een dergelijke lens is volkomen anders, waardoor de minimale scherpstelafstand kleiner is, bij een hogere kwaliteit.

Hierbij dezelfde munt met de macrolens:

Deze foto is gemaakt op de minimale scherpstelafstand van 31cm en dit is de hele foto. Waar bij een normale lens behoorlijk gecropt moet worden, past bij een macrolens de munt niet eens helemaal in beeld. Nu de macrofoto gecropt tot een detail:

Daar is een macrolens dus voor!

Nu het verschil duidelijk is gemaakt, zal ik de volgende keer ingaan op de beperkte scherptediepte bij deze vorm van fotografie. Ik hoop dat ik jullie de komende weken kan laten meegenieten van mijn leercurve in de macrofotografie!

Tot de volgende keer,

Robert van Brug